جراحی پروتز سینه باعث می‌شود تا برخی زنان در خصوص انجام حرکات ورزشی مختص سینه یا ورزش‌های حرفه‌ای محتاط شوند و به مراتب کمتر از قبل ورزش نمایند. برخی از دیگر زنان نیز به‌قدری تحت‌تأثیر شایعات و تصورات غلط قرار گرفته‌اند که به هیچ عنوان ورزش نمی‌کنند. ورزش‌کردن برای داشتن زندگی سالم و همچنین رسیدن به بهترین نتیجه بعد از جراحی پلاستیک ضروری می‌باشد. اگرچه برخی از تمرینات ورزشی می‌تواند باعث جابه‌جا شدن پروتز شود اما تمریناتی نیز هستند که می‌توان بعد از بهبودی از جراحی سینه انجام داد تا عضلات قفسه سینه تقویت شوند.
در این مقاله در خصوص تمریناتی که بعد از پروتز سینه باید انجام دهید و همچنین تمریناتی که باید از آن‌ها اجتناب کنید صحبت شده است. درصورتی‌که قصد انجام پروتز سینه دارید باید به یک جراح متخصص مراجعه نمایید که با تمامی عوارض و روش‌های درمانی این جراحی آشنا می‌باشد. این کار از بروز خطر و عوارض ناشی از جراحی می‌کاهد و روند بهبودی را سرعت می‌بخشد.
مزایای ورزش‌کردن بعد از پروتز سینه
تحقیقات زیادی نشان می‌دهد که انجام برخی حرکات ورزشی می‌تواند تأثیر مثبتی بر روی روند بهبودی بعد از جراحی پروتز سینه بگذارد.
در یک تحقیق، محققان 115 بیمار را که به دلیل سرطان سینه تحت جراحی قرار گرفته‌اند را بررسی نمودند. این بیماران بعد از جراحی به مدت 2 هفته نباید شانه خود را تکان می‌دادند. بعد از دوهفته به آن‌ها برنامه تمرینات ورزشی داده شد و در طی این مدت میزان تحرک‌پذیری شانه، میزان درد، کیفیت و سطح زندگی و همچنین میزان عوارض بیماری تحت بررسی قرار گرفت. باگذشت 1 تا 2 ماه بیمارانی که به کمک تمرینات ورزشی توانسته بودند بهبودی اولیه خود را به دست آورند دامنه حرکات شانه و میزان تحرک‌پذیری بیشتری در مقایسه با دیگران داشتند.
میزان تأثیر حرکات ورزشی دامنه حرکتی (ROM) در افرادی که به بیماری سرطان سینه مبتلا بوده و تحت جراحی ماستکتومی قرار گرفته‌اند و بلافاصله جراحی پروتز سینه انجام داده‌اند مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه بیماران بلافاصله و یک روز بعد از جراحی شروع به ورزش‌کردن نموده‌اند. این بیماران در حالی شروع به ورزش نموده‌اند که دامنه حرکات شانه آن‌ها تا 90 درجه بوده است.
بر اساس این تحقیقات بیمارانی که حرکات آزاد شانه را انجام می‌دادند در مقایسه با افرادی که حرکات محدود (ROM) را انجام داده‌اند دچار درد کمتری بوده‌اند و میزان حرکات شانه و عملکرد اندام‌های بالاتنه آن‌ها بهتر بوده است. بر همین اساس محققان به این نتیجه رسیده‌اند که بازسازی سینه به کمک پروتز بلافاصله بعد از جراحی ماستکتومی بی‌خطر است و باعث بهبود عملکرد و حرکت‌پذیری قسمت بالاتنه فرد شده و میزان درد وی را کاهش می‌دهد.
در یک تحقیق دیگر تأثیر پروتز سینه بر عملکرد عضله پکتورال در زنان ورزشکار مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق بر روی 20 زن ورزشکار که به طور مرتب در طول هفته حداقل 6 ساعت با وزنه تمرین می‌کرده‌اند انجام شده. تمامی این افراد پروتز سینه انجام داده بودند و از آن‌ها خواسته شده بود تا به یک پرسش‌نامه در خصوص تمریناتی که انجام می‌دهند، میزان درد و ظاهر سینه آن‌ها بعد از انجام پروتز پاسخ دهند. 5 نفر از 13 زن گزارش دادند که بعد از انجام پروتز سینه توانایی آن‌ها در انجام برخی حرکات ورزشی بیشتر شده و دردی نداشته‌اند. به‌علاوه بیشتر این افراد از انجام پروتز سینه رضایت بالایی داشته‌اند.
برنامه زمانی برای انجام ورزش بعد از پروتز سینه
دوران بهبودی و ریکاوری در هر فرد متفاوت است، اما مطالعه دستورالعمل‌هایی که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است می‌تواند به شما کمک کند تا با شرایط بیشتر آشنا شده و از پروتز خود به مراقبت نمایید.
1 تا 7 روز بعد از پروتز سینه
در طی این دوران به خوبی استراحت کرده و میزان زیادی آب بنوشید. بدن شما برای بهبودی کالری زیادی می‌سوزاند به همین دلیل برای مدتی به آن استراحت دهید. پیاده‌روی آرام حتی یک روز بعد از جراحی برای شما مفید است چرا که گردش خون را افزایش می‌دهد و روند بهبودی را سرعت می‌بخشد و از ایجاد لخته‌های خونی جلوگیری می‌کند.
به طور خلاصه در طول هفته اول بعد از جراحی:
- بیشتر وقت خود را به استراحت اختصاص دهید.
- آب کافی بنوشید تا بدن خود را هیدراته نگه دارید.
- پیاده‌روی آرام داشته باشید.
7 تا 21 روز بعد از پروتز سینه
با ازبین‌رفتن اثر بیهوشی و کم‌شدن میزان تورم می‌توانید میزان پیاده‌روی خود را افرایش داده و یا برخی تمرینات ورزشی مختص پایین تنه را شروع نمایید. انجام حرکات کششی سبک مخصوص پایین تنه خطری ندارد، اما باید از انجام حرکات ورزشی مختص بالاتنه اجتناب نمایید. در طی این دوران از انجام فعالیت‌های سنگین و حرکاتی که باعث پرش در سینه‌ها می‌شود دوری کنید.
به طور خلاصه در هفته دوم بهبودی:
- پیاده‌روی طولانی تر با سرعت معمولی مشکلی ندارد. بهتر است یکی از اعضای خانواده یا دوستان همراهتان باشد.
- انجام‌دادن ورزش‌های سبک هوازی مختص پایین تنه مشکلی در پی نخواهد داشت.
- از ورزش‌های کششی و قدرتی مختص بالاتنه اجتناب کنید.
- به‌هیچ‌عنوان فعالیت‌های سنگین مانند دویدن، پرش و حرکت پروانه نداشته باشید.
3 تا 4 هفته بعد از جراحی
بعد از گذشت 2 هفته یا بیشتر از انجام جراحی می‌توانید کم‌کم به باشگاه برگردید. در طی این دوره می‌توانید تمرینات کاردیو مخصوص پایین تنه را کمی قوی تر از قبل انجام دهید. همچنین می‌توانید تمرینات و حرکات کششی پا را به‌آرامی به حرکات قدرتی پایین تنه تبدیل نمایید، اما باید از ایجاد هرگونه فشار بر روی قفسه سینه پرهیز کنید. به یاد داشته باشید که انجام ورزش‌های سنگین و تمرینات مخصوص بالاتنه همچنان ممنوع می‌باشد.
به طور خلاصه:
- حرکات کاردیو و کششی برای پایین تنه مشکلی ندارد.
- در صورت بسته‌شدن جای بریدگی‌ها تعریق کردن مشکلی در پی نخواهد داشت.
- به جز حرکت پلانک می‌توانید دیگر حرکات قدرتی را بادقت انجام دهید.
- ورزش‌های کششی و قدرتی که بالاتنه را درگیر می‌نمایند همچنان ممنوع هستند.
- از انجام فعالیت‌های سنگین دوری کنید.
4 تا 6 هفته بعد از پروتز سینه
بعد از یک ماه از انجام جراحی می‌توانید برخی تمرینات کششی و قدرتی بالاتنه رو شروع نمایید. بااین‌حال دامنه حرکات بالاتنه را محدود نگه دارید و از انجام حرکاتی که قدرت فیزیکی بالایی می‌خواهند دوری کنید. توصیه می‌شود تا حداقل 3 ماه بعد از بهبودی از برداشتن وزنه‌های سنگین اجتناب کنید.
درحالی‌که به‌آرامی ورزش‌های هوازی سنگین مانند دویدن را شروع می‌نمایید مطمئن شوید که سینه‌هایتان به‌خوبی مراقبت و ساپورت می‌شوند. در طی یکی از معاینات بعد از جراحی پزشک با بررسی نتایج جراحی و معاینه اطلاع می‌دهد که می‌توانید به‌جای لباس‌های مخصوص بعد از جراحی از سوتین‌های ورزشی استفاده کنید.
با اجتناب از کارهایی که در ادامه به آن پرداخته شده از جابه‌جا شدن پروتز سینه یک ماه بعد از جراحی جلوگیری نمایید:
- انجام شدید ورزش‌های هوازی مختص پایین تنه
- دویدن و دیگر حرکات سنگین ورزشی
- انجام حرکات کششی بالاتنه
- کاهش دامنه حرکات و برنداشتن وزنه‌های سنگین
چه زمانی بعد از پروتز سینه می‌توان ورزش نمود؟
بلافاصله بعد از جراحی پروتز سینه باید تا جایی که می‌توانید استراحت نمایید. جراحی پروتز سینه باعث درد، تورم و کبودی می‌شود و در طی بهبودی انرژی زیادی از بدن خواهد گرفت.
توصیه می‌شود برای حداقل 3 تا 4 هفته از انجام ورزش پرهیز کنید. بعدازاین دوره برای انجام فعالیت‌های ورزشی سبک می‌توانید با جراح خود مشورت نمایید. اگرچه قبل از این کار باید معاینه شوید تا از نبود خونریزی‌های ناگهانی و بدون دلیل در شما اطمینان حاصل شود. ورزش‌های سنگین مانند پرس سینه فقط بعد از اجازه جراح و به طور معمول 2 ماه بعد از جراحی قابل انجام است.
در طی این دوران بدن برای جلوگیری از عوارضی مانند لخته شدن خون و گرفتگی قفسه سینه باید تحرک کافی را داشته باشد.
انواع ورزش‌ها بعد از پروتز سینه
انواع مختلفی از تمرینات ورزشی وجود دارند که افراد بعد از جراحی پروتز سینه می‌توانند انجام دهند از جمله:
کششی
حرکت پول آپ
درصورتی‌که بتوانید 5 حرکت پول آپ بزنید می‌توان گفت در وضعیت عالی قرار دارید. این حرکت کششی قدرتی به‌گونه‌ای است که باید درحالی‌که به تجهیزات باشگاه مانند میله بارفیکس، میله ژیمناستیک و دارحلقه آویزان شده‌اید وزن خود را به سمت بالا بکشید. همچنین می‌توانید از پول آپ ماشینی استفاده نمایید که در این حالت زانوهای خود را بر روی یک صندلی قرار می‌دهید و به کمک آن وزن خود را به سمت بالا می‌کشید.
پول آپ و پول آپِ کمکی، عضلات کمر، دوسر و جلو بازو را تقویت می‌نماید. درگیرکردن ماهیچه‌های اصلی حرکتی باعث می‌شود تا هر حرکت مؤثرتر و قوی تر زده شود.
درصورتی‌که قصد انجام پروتز سینه را دارید توصیه می‌شود تا حداقل دوهفته بعد از جراحی دست‌های خود را بالای سر خود نبرید. بعد از گذشت 6 هفته کامل از بهبودی جراح اجازه می‌دهد که فعالیت‌های نرمال و روزانه خود را دوباره از سر بگیرید. واردکردن فشار بیش از اندازه به بالاتنه در طول دوران ریکاوری باعث می‌شود تا پروتز آسیب ببیند و خطر موج‌دار شدن و بیرون‌زدگی پروتز افزایش پیدا کند. همچنین تمرینات شدید بالاتنه احتمال جابه‌جا شدن جانبی و پایین آمدن پروتز را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود تا پروتز پایین آمده و قسمت بالایی سینه صاف شود.
قایق‌رانی
درست همانند ورزش قایق‌رانی در دستگاه قایق‌رانی نیز برای کشش میله قدرت به سمت جلو عضلات بازو، شانه، سینه و قسمت بالایی کمر درگیر می‌شوند. تنها تفاوت در این است در این تمرین به‌جای پارو یک میله در دست دارید و به همین دلیل انجام حرکت کمی با قایق‌رانی اصلی متفاوت است. این تمرین نوعی تمرین کاردیو سبک محسوب می‌شود.
در حرکت قایق‌رانی بازوها و قسمت بالاتنه بیشترین درگیری را دارند. مانند بسیاری از ورزش‌های کششی این حرکت برای تقویت عضلات میانی بدن فوق‌العاده است.
اگرچه قایق‌رانی حرکت سبکی محسوب می‌شود، اما قسمت بالایی از فشار آن بر بالاتنه وارد می‌شود. بر طبق توصیه پزشکان قسمت قفسه سینه در دوران بهبودی باید به طور کامل استراحت نماید. انجام حرکت قایق‌رانی به‌خصوص در دوهفته اول بعد از جراحی بر روی بریدگی‌ها تأثیر می‌گذارد و ممکن است باعث شود پروتز جابه‌جا شود. انجام حرکات کششی تا زمان بهبودی کامل ممنوع است.
فشار دادن
پرس شانه
استفاده از دمبل برای شروع مجدد ورزش بسیار مناسب است؛ چرا که وزن آن‌ها را خود انتخاب می‌کنید و می‌توانید بسته به نیاز آن را کم یا زیاد نمایید. در حرکت پرس شانه با هر دست یک دمبل را نگه دارید، برای شروع دست‌ها را بر روی شانه قرار دهید و سپس به‌صورت صاف و کشیده آن‌ها را به بالاسر خود ببرید.
حرکت پرس شانه بر روی عضلات سه سر، دلتوئیدها و پکتورال کار می‌کند. عضلات پکتورال دقیقاً بالای سینه‌ها قرار دارند. بدون شک بعد از جراحی بافت اطراف آن دردناک و سنگین خواهد شد. تصور کنید که به مدت چند هفته به‌صورت شبانه‌روزی یک وزنه سنگین بر روی سینه‌های شما قرار گرفته باشد. انجام حرکات ورزشی که عضلات این قسمت را درگیر می‌کند باعث ایجاد فشار بیشتر بر روی آن‌ها می‌شود. پزشکان انجام حرکت پرس شانه را بعد از جراحی پروتز سینه ممنوع نمی‌کنند، اما در حین انجام این حرکت باید به‌شدت مراقب بود و در صورت بروز درد فوراً متوقف شد.
پلانک
حرکت پلانک یک حرکت قدرتی است و برای انجام آن باید بدن خود را مانند یک تخته چوب برای مدت مشخصی مانند یک دقیقه شناور نگه دارید. این حرکت مانند حرکت شنا می‌ماند درحالی‌که مشت‌های خود را به هم چسبانده‌اید.
در حرکت پلانک عضلات بالاتنه و پایین تنه مانند شانه‌ها، بازو، باسن، هسته مرکزی بدن و لگن درگیر می‌شوند.
بعد از انجام پروتز سینه باید سینه‌ها به کمک سوتین‌های مخصوص تحت پوشش قرار گیرند. حرکت پلانک باعث می‌شود تا سینه‌ها از قفسه سینه جدا شده و به سمت جلو متمایل شوند و در معرض درد و کشیدگی قرار گیرند. به‌علاوه ممکن است بعد از انجام حرکت پلانک بر روی سینه‌های تازه جراحی شده خود بیفتید.
حرکات نوسانی
طناب‌های نبرد
درصورتی‌که شما به باشگاه‌های عمومی می‌روید به‌احتمال زیاد با طناب‌های نبرد آشنا هستید. این طناب‌ها بلند و سنگین هستند و به یک وسیله یا میله متصل شده‌اند. برای انجام حرکت به کمک این طناب‌ها باید درحالی‌که هر یک از طناب‌ها را در یک‌دست گرفته‌اید بالا و پایین بپرید و طناب‌ها را با تمام قوا تکان دهید.
حرکت طناب‌های نبرد حرکتی قدرتی و کاردیو است و تمام بدن را درگیر می‌نماید و باعث تقویت عضلات دست، جلو بازو، شانه، کمر، پا، شکم و هسته مرکزی بدن می‌شود.
کراس ترینینگ
کراس ترینینگ یک دستگاه کاردیو است که به‌گونه‌ای طراحی شده که حرکات پیاده‌روی، دویدن و بالارفتن از پله‌ها را شبیه‌سازی می‌کند. این یک حرکت سبک است و در مقایسه با راه‌رفتن و دویدن حقیقی فشار کمتری به عضلات و مفاصل وارد می‌کند.
در حرکت کراس ترینینگ عضلات بالاتنه و پایین تنه مانند عضلات بازو، شانه، دو سر بازو، سه سر، چهارگوش و حتی هسته مرکزی بدن درگیر می‌شوند.
اگرچه این حرکت سبک محسوب می‌گردد، اما انجام آن باعث ایجاد نوسان در سینه‌ها می‌شود. درصورتی‌که بلافاصله بعد از جراحی قصد استفاده از کراس ترینینگ را دارید به‌شدت توصیه می‌شود تا از سوتین‌های مخصوص بعد از جراحی یا سوتین‌های ورزشی استفاده نمایید.
ورزش‌کردن بلافاصله بعد از انجام پروتز سینه
انجام ورزش‌های سبک بعد از جراحی به گردش خون کمک می‌کند و روند بهبودی را سرعت می‌بخشد و از ایجاد لخته‌های خونی جلوگیری می‌نماید. همچنین باعث می‌شود تا مواد مغذی و سلول‌های ایمنی به محل تحت درمان برسند. از سوی دیگر ورزش بیش از اندازه بعد از جراحی آسیب‌زننده است و می‌تواند بر روی نتیجه جراحی تأثیر گذاشته و عوارض آن را افزایش دهد.
انجام زودهنگام ورزش بعد از جراحی پروتز سینه می‌تواند بر روی نتیجه آن تأثیر منفی بگذارد و انجام حرکاتی که باعث تحرک عضلات سینه می‌شوند در روزهای اولیه بعد از جراحی ممنوع می‌باشد. استفاده بیش از اندازه از این عضلات ممکن است باعث جابه‌جایی پروتز شود. با جابه‌جا شدن پروتز شکل و ظاهر سینه‌ها نامتقارن و غیرطبیعی خواهد شد. همچنین باعث ایجاد تورم، کبودی و درد بیشتر می‌شود. ایجاد جای زخم‌های نامطلوب نیز از دیگر عوارض ورزش‌کردن زودهنگام بعد از جراحی می‌باشد. برای جلوگیری از این عوارض حرکات پوش آب و پول آپ باید تا زمان بهبودی کامل به تعویق افتاده و کاملاً آرام و تحت کنترل انجام شود.
علامت‌های خطر ناشی از ورزش زودهنگام بعد از پروتز سینه
در صورت بروز هریک از علائم زیر باید سریعاً ورزش خود را متوقف کرده و به پزشک مراجعه نمایید:
- خونریزی
- ناتوانی در بالا آوردن بازوها
- تجمع مایع در اطراف بریدگی‌ها
- بی‌حسی
- احساس درد در سینه‌ها
- ترشح عفونت و چرک از محل جراحی شده
- ایجاد دانه‌های پوستی بر روی سینه‌ها
- بازشدن زخم‌های جراحی
- قرمز شدن بیش از اندازه اطراف سینه‌ها
- کبودی و تورم کاملاً مشخص
ورزش‌هایی که بعد از پروتز سینه نباید انجام داد
در طول دوران بهبودی باید از انجام برخی حرکات ورزشی اجتناب نمایید:
- بالابردن وزنه‌های بیش از 5 کیلوگرم
- پرس نیمکت یا وزنه‌برداری بالاتنه
- انجام حرکات پوش آپ و پول آپ
- کشیدن یا هل دادن اجسام سنگین
- انجام تنیس، گلف یا هر ورزشی که ملزم به حمل کردن وسایل سنگین یا تکان دادن شدید دست‌ها می‌باشد.
- استفاده از وسایل ورزشی مانند الپتیکال که نیازمند حرکات دست می‌باشد.
سؤالات متداول
آیا ورزش‌کردن می‌تواند به پروتز سینه آسیب برساند؟
وزنه‌برداری، حرکاتی که نیاز به‌زور زدن دارد و ورزش‌کردن بلافاصله بعد از پروتز می‌تواند بر روی روند بهبودی و نتیجه جراحی تأثیر منفی بگذارد. درد شدید و طولانی‌مدت از عوارض ناشی از ادامه دادن تمرینات ورزشی زودتر از زمان لازم می‌باشد.
چه زمانی بعد از پروتز سینه می‌توان ورزش را شروع کرد؟
معمولاً 4 تا 6 هفته بعد از جراحی، جراح به شما اجازه انجام بیشتر حرکات ورزشی مانند شناکردن و وزنه‌برداری را خواهد داد. اما درصورتی‌که قصد مراجعه به باشگاه و انجام تمرینات سخت و فشرده را دارید توصیه می‌شود تا کمی بیشتر صبر نمایید.
بعد از گذشت 3 هفته از پروتز سینه چه ورزش‌هایی می‌توان انجام داد؟
در صورت استفاده از پروتزهای دوگانه یا زیر عضلانی، بعد از گذشت 3 هفته از جراحی اگر به‌صورت کامل احساس سلامتی می‌کنید می‌توانید برخی حرکات سبک ورزشی مخصوص پا مانند دویدن و پیاده‌روی سریع را شروع نمایید. تا 6 هفته بعد از جراحی از انجام حرکات مختص بالاتنه و کشیدن و هل دادن اجسام سنگین‌تر از 25 پوند خودداری نمایید.
آیا بعد از جراحی پروتز سینه می‌توان حرکت پلانک را انجام داد؟
معمولاً بیمار می‌تواند بعد از گذشت چهار هفته از جراحی 25 % از تمرینات گذشته خود را انجام دهد. بعد از 5 هفته 50%، بعد 6 هفته 75% و بعد از گذشت 7 تا 8 هفته می‌تواند به طور کامل فعالیت‌های خود را از سر گیرد؛ اما باید در خصوص حرکاتی مانند دویدن، وزنه‌برداری، حرکات پوش آپ و پول آپ و پلانک با احتیاط عمل کند.
آیا انجام حرکات پوش آپ برای پروتز سینه خطری ندارد؟
در صورت استفاده از پروتزهای سینه زیر عضلانی توصیه می‌شوند تا از انجام حرکات و تمرینات شدید قفسه سینه مانند پوش آپ اجتناب نمایید. انقباضات ناشی از این حرکت به سینه‌ها فشار وارد می‌نماید و به مرور زمان باعث افتادگی و جابه‌جا شدن پروتز می‌شود.
دوهفته بعد از جراحی پروتز سینه چه ورزش‌هایی می‌توان انجام داد؟
به یاد داشته باشید که برای رسیدن به بهترین نتیجه باید به طور کامل بهبود یابید و استراحت نمایید، به همین دلیل سعی کنید حرکات ورزشی خود را به‌آرامی انجام دهید و آن را به حرکات ایروبیک ساده محدود کنید. از انجام حرکات وزنه‌برداری خودداری کرده و از نیمی از توان معمول خود استفاده کنید.
آیا 2 هفته بعد از انجام پروتز سینه می‌توان حرکت اسکات انجام داد؟
برای انجام این حرکت باید تا 3 هفته بعد از جراحی صبر نمایید و برای انجام حرکات بالاتنه باید تا 6 هفته منتظر بمانید.
آیا 4 هفته بعد از پروتز سینه می‌توان دراز نشست انجام داد؟
تا زمانی که فشار زیادی به قفسه سینه وارد نشود انجام حرکات مرتبط با شکم مشکلی در پی نخواهد داشت. در این مدت همچنان از انجام ورزش‌های سنگین و درگیر نمودن بالاتنه اجتناب کنید.
چه زمانی بعد از پروتز سینه می‌توان دست و بازو را بالا آورد؟
5 تا 7 روز بعد از جراحی. اما باید از انجام حرکات سنگین مانند بالای سر بردن دست‌ها که ممکن است باعث درد و خونریزی شود خودداری کنید. در این بازه زمانی پروتزهای سینه شروع می‌کنند تا در جای خود ثابت شوند.
