خانم‌ها عمل پروتز سینه را به دلایل بسیاری انجام می‌دهند که از آن جمله می‌توان به بزرگ و برجسته کردن، تغییرشکل دادن یا متقارن‌تر کردن سینه‌ها اشاره کرد. جراحی پروتز سینه عمل ساده‌ای است که معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و 60 ـ 90 دقیقه طول می‌کشد.
عمل پروتز سینه اقدام مهمی است که نباید نسنجیده و سرسری درباره‌اش تصمیم گرفت. لازم است بدانید که این عمل نه تنها هزینه بالایی دارد، هیچ تضمینی هم برای رضایت‌بخش بودن نتایجش وجود ندارد. چنانچه جراحی پروتز سینه توسط جراحی بی‌تجربه و ناوارد انجام شود، احتمال بروز بسیاری از عوارض جانبی خطرناک مانند عفونت، درد، خونریزی، حساسیت و حتی سرطان وجود خواهد داشت. اگر قبلاً عمل پروتز سینه را انجام داده‌اید و حال دچار علائم شده‌اید، باید برای درمان عوارض جانبی ناخوشایند و تعویض پروتز سینه به پزشک ماهری مراجعه کنید.
در این مقاله عوارض احتمالی شایع پروتز سینه و علائم ناشی از این جراحی را توضیح می‌دهیم. همچنین روش‌های پیشگیری از بروز عوارض ثانویه را نیز بررسی می‌کنیم.
نشانه‌های اولیه عوارض
علائم زیر از جمله نشانه‌های اولیه‌ای است که اعلام می‌کند مشکلی در ارتباط با جراحی پروتز سینه وجود دارد:
- سرخ شدن پوست دور سینه؛
- ورم غیرعادی که از بین نمی‌رود و
- احساس سوزش.
چنانچه با علائم فوق مواجه شدید، فوراً با کلینیکی که عمل را در آن‌جا انجام داده‌اید، تماس بگیرید.
اگر مطمئن نیستید که عمل به درستی انجام شده باشد یا از نتیجه جراحی پروتز سینه راضی نیستید، باید با جراح انجام‌دهنده عمل تماس بگیرید.
عوارض شایع پروتز سینه
پس از جراحی پروتز سینه باید استراحت کنید تا زخم فرصت التیام یافتن پیدا کند و بدن بتواند خود را با پروتز سینه سازگار کند. عوارض جانبی معمولی که پس از جراحی پروتز سینه بروز می‌یابد، به شرح زیر است:
- درد موقت؛
- ورم و کبودی و
- احساس گرفتگی در قفسه سینه.
احساس گرفتگی ممکن است تا چند هفته پس از جراحی استمرار داشته باشد.
جراحی پروتز سینه مسلماً با خطرها و عوارضی همراه است. چنانچه عمل پروتز سینه توسط جراح بی‌تجربه انجام شود، طبق برنامه پیش نمی‌رود یا عوارض و مشکلاتی پس از عمل بروز می‌یابد.
شایع‌ترین عوارض جراحی پروتز سینه به شرح زیر است:
- جای زخم مشخص و ضخیمی که محو نمی‌شود؛
- سخت شدن پوست سینه به دلیل منقبض شدن بافت همبند جای زخم دور پروتز؛
- پاره شدن و نشت دادن پروتز که باعث تشکیل شدن توده‌های کوچکی به نام گرانولوم سیلیکونی می‌شود؛
- چین‌های مشخص در ایمپلنت؛
- چرخیدن ایمپلنت درون سینه؛
- «موج‌دار شدن» پروتز: در این حالت لایه بافتی نازکی پروتز را می‌پوشاند و به سطحش می‌چسبد؛
- عفونتی که درمانش معمولاً مستلزم برداشتن پروتز است؛
- از بین رفتن قابلیت شیر دادن به نوزاد یا کاهش تولید شیر در سینه؛
- ناراضی بودن از نتیجه و ضروری بودن تکرار عمل و
- آسیب عصبی در ناحیه نوک پستان.
آسیب عصبی باعث می‌شود حساسیت نوک پستان‌ها بیشتر یا کمتر شود؛ گاهی نیز نوک پستان‌ها کاملاً بی‌حس می‌شود. آسیب عصبی در بعضی موارد موقتی و در بقیه موارد دائمی است.
از دیگر عوارض احتمالی پروتز سینه که درصد شیوع کمتری دارد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خونریزی شدید حین جراحی؛
- حساسیت نشان دادن به داروی بیهوشی و
- تشکیل شدن لخته خون در وریدهای عمقی بدن.
سرطان سلول‌های سیستم ایمنی که به لنفوم سلول بزرگ آناپلاستیک (ALCL) معروف است، نیز بی‌ارتباط با پروتز سینه نیست. این نوع سرطان بسیار نادر است، اما در تعداد انگشت‌شماری از بانوانی که جراحی پروتز سینه انجام داده‌اند، مشاهده شده است. ALCL معمولاً چند سال پس از جای‌گذاری پروتز سینه و عموماً زمانی تشخیص داده می‌شود که بیمار متوجه ورم جدید در یکی از سینه‌های پروتزگذاری‌شده می‌شود.
خطرهای مرتبط با پروتز سینه
هرچند اکثر عمل‌های پروتز سینه با موفقیت انجام می‌شود، خطرهایی نیز در ارتباط با این عمل وجود دارد. عوارض زیر حداقل در یک درصد از بیماران پروتز سینه بروز می‌یابد. اصلاح بعضی از این عوارض مستلزم درمان یا انجام جراحی مجدد است:
- نامتقارن شدن شکل، اندازه یا سطح سینه‌ها؛
- احساس درد در نوک پستان یا ناحیه سینه؛
- آتروفی یا تحلیل رفتن بافت سینه: مواد موجود در بافت سینه از بین می‌رود؛
- نازک و جمع شدن پوست سینه؛
- تشکیل رسوبات کلسیمی به صورت توده‌های سفت زیر پوست دور پروتز؛
- تشکیل بافت همبند جای زخم دور پروتز: جای زخم منقبض و سینه سفت می‌شود؛
- بدشکلی دیواره قفسه سینه؛
- از بین رفتن حجم پروتز به دلیل پارگی، نشت یا بریدگی؛
- خوب جوش نخوردن و التیام نیافتن زخم؛
- از بین رفتن پوست و مشخص شدن پروتز سینه از ورای پوست؛
- جمع شدن خون در نزدیکی محل جراحی که باعث کبودی و ورمی دردناک می‌شود؛
- آسیب دیدن بافت یا پروتز در عمل جراحی؛
- عفونت‌هایی مانند سندرم شوک سمی؛
- ورم کردن غدد لنفاوی؛
- جای‌گذاری نامناسب پروتز در سینه؛
- مرگ پوست یا بافت دور سینه که معمولاً به دلیل عفونت زخ می‌دهد؛
- سوراخ یا پاره شدن پروتز و
- جمع شدن مایع دور پروتز که درد، ورم و کبودی را به دنبال دارد.
خطرهای احتمالی مربوط به انواع مختلف پروتز سینه
پروتزهای مختلف سینه با خطرها و عوارض خاص خود همراه هستند، بنابراین پیش از عمل پروتز سینه حتماً درباره نوع پروتزهای موجود و خطرها و عوارض جانبی احتمالی تحقیق کنید و بهترین پروتز را متناسب با نیازهای‌تان انتخاب کنید.
پروتز ژل سیلیکونی
احتمال چروک برداشتن پروتز سیلیکونی کمتر از پروتز سالین است. ادعا می‌شود که استفاده از پروتز با روکش پلی‌اورتان خطر چرخیدن پروتز یا ایجاد بافت همبند جای زخمی را که بر شکل پروتز اثر می‌گذارد، کاهش می‌دهد.
بااین‌حال اگر پروتز ژل سیلیکونی نرم پاره شود، سیلیکون در سینه پخش می‌شود و باعث تشکیل شدن گرانولوم سیلیکونی می‌شود. پروتز پاره‌شده باید از سینه بیرون آورده شود. همچنین استفاده از پروتز با روکش پلی‌اورتان می‌تواند محرک بروز واکنش‌های پوستی موقتی شود.
هرچند احتمال نشت کردن پروتزهای سیلیکونی جدیدتر در صورت پاره شدن کمتر از پروتزهای قدیمی است، به سختی می‌توان تشخیص داد که پروتز چه زمانی پاره می‌شود و نشت می‌کند.
پروتز محلول سالین
پروتز سالین حاوی محلول آب نمک (سالین) است؛ اگر پروتز پاره شود، بدن این محلول را در کمال ایمنی جذب می‌کند یا دفع می‌کند.
چون محلول آب نمک از شکاف پوسته نشت می‌کند، تشخیص دادن پارگی پروتز سالین بسیار آسان‌تر است. سینه درگیر ناگهان کوچک‌تر از سینه دیگر می‌شود.
چون پروتز سالین به اندازه پروتز سیلیکونی محکم نیست، این نوع پروتز بیشتر مستعد چین خوردن یا چروک برداشتن است.
درمان عوارض جانبی پروتز سینه
هر فردی که دچار عوارض ناشی از عمل پروتز سینه می‌شود، بدون شک باید برای برخورداری از درمان تخصصی و خارج کردن پروتز از سینه اقدام کند. اگر از زیبایی سینه‌ها رضایت ندارید یا ترجیح می‌دهید از پروتزهای جدید استفاده کنید، باید پروتزهای قبلی را از سینه خارج کنید. مدت زمان بودن پروتز در سینه‌ها هر چقدر هم که طولانی باشد، یک جراح ماهر و باتجربه می‌تواند پروتزها را با دقت و احتیاط از سینه خارج کند.
جراح برای خارج کردن پروتز از جای زخم اولیه استفاده می‌کند تا جای زخم دیگری پس از جراحی روی بدنتان باقی نماند. جراح ماهر به بقیه بافت سینه آسیبی نمی‌زند و فقط پروتز را از سینه درمی‌آورد. بسیاری از بیماران از نتیجه درمان رضایت دارند و عاشق حس و ظاهر جدید سینه‌های‌شان می‌شوند.
اکثریت قریب به اتفاق بیماران از درمان درآوردن و تعویض پروتز کاملاً راضی هستند و بسیاری دوران نقاهت پس از درآوردن یا تعویض پروتز را بدون هیچ مشکلی طی می‌کنند. پس از این عمل نیز مانند بسیاری از درمان‌ها باید استراحت کنید تا دوران نقاهت بدون مشکل سپری شود. اگر به خوبی استراحت کنید و از موقعیت‌هایی که با بلند کردن وسایل یا فشار آمدن به سینه همراه است، خودداری کنید، دوران نقاهت پس از عمل را به راحتی پشت سر خواهید گذاشت.
هرچند یک دوره استراحت بسیار کوتاه پس از جراحی خارج کردن پروتز برای بسیاری از بیماران کافی است، کار عاقلانه این است که به خودتان فشار نیاورید و به حرف بدنتان گوش بدهید. اگر وقتی هنوز خیلی زود است بیش از حد به خودتان فشار بیاورید، دوران نقاهتتان طولانی‌تر می‌شود و حتی ممکن است در آینده دچار مشکل شوید. مدتی مرخصی بگیرید و باشگاه رفتن یا بلند کردن وسایل سنگین را به تأخیر بیاندازید. اجازه بدهید بدنتان التیام پیدا کند و از هر لحظه این استراحت اجباری لذت ببرید.
جمع‌بندی
بسیاری از بانوان درصدد انجام جراحی پروتز سینه برمی‌آیند، چون می‌خواهند سینه‌های‌شان را از طریق تغییر اندازه، شکل یا سطح زیباتر و جذاب‌تر کنند. بااین‌حال لازم است متقاضیان عمل پروتز سینه از عوارض و خطرهای احتمالی این عمل اطلاع کامل داشته باشند. اگرچه اکثر جراحی‌های پروتز سینه بدون مشکل انجام می‌شود، احتمال دارد که حین عمل یا پس از آن مشکلی پیش بیاید و باقی ماندن پروتز در سینه خطراتی را به بیمار تحمیل کند. تحقیق کردن درباره جراح، عمل پروتز سینه و خطرهای احتمالی آن کمک می‌کند تا آگاهانه‌ترین تصمیم را درباره انجام دادن یا ندادن این جراحی بگیرید.
پرسش‌های متداول
نشانه‌های هشدار عوارض پروتز سینه چیست؟
- درد شدید در یک یا هر دو سینه؛
- سرخ شدن و التهاب سینه‌ها؛
- سوزش شدید و ناراحت‌کننده سینه‌ها؛
- ورم کردن شدید روی سینه‌ها یا دورشان؛
- کاهش حجم سینه‌ها؛
- خروج ترشحات رنگی از زخم یا بوی بد زخم؛
- بالا رفتن دمای بدن و تب کردن و
- درد شدید یا توده‌های غیرعادی.
آیا بزرگ کردن سینه‌ها بر حسشان اثر می‌گذارد؟
بله، البته تغییر حس موقتی است و حس سینه‌ها پس از مدتی به حالت عادی برمی‌گردد. ورم به پایانه‌های عصبی پوست فشار می‌آورد و باعث بی‌حسی می‌شود. حس سینه‌ها به تدریج و به موازات التیام یافتن بدن به حالت اولیه برمی‌گردد.
در سینه‌ها احساس سوزش می‌کنم. این وضعیت عادی است؟
بله، احساس سوزش در سینه‌ها پس از جراحی پروتز سینه عادی است و علت آن کشیده شدن عصب‌ها و عضله‌هاست. سوزش سینه‌ها به تدریج و خودبه‌خود برطرف می‌شود.
احساس خارش در سینه‌ها عادی است؟
بله، احساس خارش در سینه‌ها پس از جراحی بزرگ کردن سینه‌ها عادی است و علت آن هم کشیده شدن پوست روی پروتزها است ـ این وضعیت مشابه زمانی است که پوست شکم در دوران بارداری کشیده می‌شود. همان‌طور که پوست خود را با پروتزها سازگار می‌کند و از این کشیده شدن شدید بهبود می‌یابد، خارش هم از بین می‌رود. ماساژ دادن پوست قبل و بعد از جراحی به بازیابی خاصیت کشسانی پوست و رفع خارش کمک می‌کند.
درد انفجاری تیزی را در سینه‌ها احساس می‌کنم. این درد عادی است؟
بله، این درد کاملاً عادی است و چنین دردی را تا چند هفته پس از جراحی پروتز سینه مرتب احساس خواهید کرد، حتی ممکن است این درد را تا چند ماه پس از جراحی هم تجربه کنید. انتظار می‌رود درد به تدریج آرام شود و تعداد دفعات حمله درد کمتر و بافاصله‌تر شود. اگر پس از گذشت سه تا شش ماه از جراحی همچنان درد داشتید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
سینه‌هایم بسیار سفت است، مشکلی وجود دارد؟
احساس سفتی و گرفتگی تا چند هفته پس از عمل بزرگ کردن سینه‌ها عادی است و دلیل آن هم وجود ورم است. بااین‌حال اگر چند هفته یا چند ماه از جراحی می‌گذرد و سفتی سینه‌ها با تغییر شکل یک یا هر دو سینه همراه است، احتمال انقباض کپسولی وجود دارد و بهتر است به جراح معالجتان مراجعه کنید.
انقباض کپسولی چیست و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟
انقباض کپسولی نوعی جای زخم در بافت سینه دور پروتز است که ممکن است سخت و منقبض شود. تقریباً 5% بانوان دچار این عارضه می‌شوند، البته نمی‌توان زمان بروز این مشکل را پیش‌بینی کرد. انقباض کپسولی را می‌توان از طریق خارج کردن پروتز و بافت همبند جای زخم درمان کرد و سپس پروتز را مجدداً در سینه قرار داد.
