پاره شدن پروتز سینه، بزرگترین ترسی است که افراد هنگام مشاوره اولیه به آن اشاره می‌کنند. این اتفاق به ندرت رخ می‌دهد؛ اما به هر حال احتمال پاره شدن پروتز بعد از جراحی بزرگ کردن سینه وجود دارد. پارگی پروتز سینه به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. از رایج‌ترین دلایل پارگی پروتز می‌توان به: ضربه به سینه، خطا هنگام حراجی و ترک‌هایی که به مرور زمان در پروتز ایجاد می‌شوند؛ اشاره کرد، البته به ندرت فشار وارده هنگام ماموگرافی هم ممکن است باعث پارگی پروتز سینه شود. احتمال پارگی برای هر دو نوع پروتز سالین ( حاوی محلول آب نمک) و سیلیکون، برابر است؛ اما پارگی این دو نوع پروتز پیامد‌های متفاوتی را به همراه دارد.
در این مقاله به علائم، علت‌ها، انواع و روش‌های درمانی برای پارگی پروتز سینه پرداخته می‌شود. لازم به ذکر است که برای درمان پارگی پروتز سینه، حتماً باید به یک پزشک ماهر و مجرب مراجعه کنید، زیرا یک پزشک با تجربه با انواع روش‌های درمانی آشناست و می‌تواند عوارض احتمالی را مدیریت کند. همچنین یک پزشک ماهر می‌تواند خطرات، عوارض جانبی و حتی طول مدت دوره نقاهت را کاهش دهد.
علل پارگی پروتز سینه
پارگی پروتز سینه یکی از خطرات جراحی بزرگ کردن سینه است و ممکن است در هر زمانی اتفاق بیفتد. مثلاً ممکن است چند هفته بعد از عمل یا حتی ده ها سال بعد از عمل رخ دهد. علت پارگی پروتز سینه چیست؟ عوامل متعددی وجود دارند که می‌توانند خطر پارگی پرتز سینه را افزایش دهند.
آسیب ناشی از ابزار جراحی
مهم‌ترین و متداول‌ترین دلیل پارگی پروتز سینه، آسیب رسیدن به پروتز در حین عمل جراحی است. اما این عامل یکی از دلایل قابل اجتناب پارگی پروتز سینه است. برای جلوگیری از این اتفاق شما باید یک جراح پلاستیک واجد شرایط را برای انجام جراحی بزرگ کردن سینه خود انتخاب کنید تا در حین جراحی به پروتز آسیب وارد نشود. جراحان پلاستیک که حق جراحی در بیمارستان‌های معتبر را دارند؛ همراه با یک تیم ثابت متشکل از پرستاران اتاق عمل و دستیاران جراحی که برای جلوگیری از پارگی پروتز سینه آموزش دیده‌اند؛ کار می‌کنند.
جراحان پلاستیک موظف هستند که از فرآیند‌های بیمارستانی و دستور‌العمل‌های خاصی پیروی کنند. در طی این فرآیند‌ها، سالم و یکپارچه بودن پروتز سینه، قبل از قرارگیری در بدن و در حین جراحی، بررسی و تأیید می‌شود. طبق آمار بیش از ۵۰ درصد موارد پارگی پروتز سینه، در اثر آسیب وارده در حین جراحی اتفاق می‌افتند.
انقباض کپسولی
یکی دیگر از عواملی که می‌تواند باعث پارگی پروتز سینه شود، انقباض کپسولی است. اگر بافت‌های زخمی شده در هنگام جایگذاری پروتز سینه، سفت و سخت شوند؛ عارضه‌ای به نام انقباض کپسولی به وجود می‌آید. این اتفاق می‌تواند در یکی از سینه‌ها یا اینکه در هر دو سینه رخ دهد. این بافت زخم سفت شده، به پروتز سینه فشار وارد می‌کند و منجر به تغییر شکل پروتز و سینه می‌شود. اگر انقباض کپسولی شدید باشد، ممکن است در اثر فشار زیاد، پروتز سینه پاره شود.
فشار وارده در طول ماموگرافی و زخم ناشی از نمونه برداری از سینه
یکی از دلایل نادر پارگی پروتز سینه، فشار وارده در طی ماموگرافی و معاینات دوره‌ای پستان نظیر نمونه برداری است. به طور کلی هر عاملی که باعث وارد آمدن فشار اضافی به روی پروتز سینه شود؛ می‌تواند به پارگی پروتز منجر گردد. اما این عامل معمولاً نادر است چون اکثر متخصصان تجربه معاینه سینه دارای پروتز را دارند. شما هم سعی کنید که قبل از انجام هرگونه اسکن یا معاینه، وجود پروتز در سینه خود را به متخصص تذکر دهید.
فرسودگی پروتز سینه در مرور زمان
فرسودگی پروتز سینه در مرور زمان، می‌تواند موجب پارگی پروتز شود. روی پروتز سینه با گذشت زمان چین‌هایی به وجود می‌آیند و در اثر سایش این چین‌ها به یکدیگر، ممکن است پروتز پاره شود. با گذشت زمان پروتز سینه یکپارچگی بافت خود را از دست می‌دهد. همچنین ممکن است موقعیت پروتز سینه هم تغییر کند؛ در نتیجه احتمال پارگی پروتز افزایش می‌یابد. احتمال پارگی پروتز سینه در اثر فرسودگی به نوع پروتز و عوامل متعدد دیگری بستگی دارد.
وارد شدن ضربه یا فشار به پروتز سینه
یکی دیگر از عوامل رایج پارگی پروتز سینه، ضربه به سینه است. هر اتفاقی که باعث افزایش فشار وارده به پروتز سینه شود، می‌تواند منجر به پارگی پروتز یکی از سینه‌ها یا هر دوی آن‌ها بشود. به طور کلی پروتزهای سینه قادر به تحمل فشار فیزیکی زیادی هستند. اما با این حال اگر ضربه یا فشار وارده از حد مقاومت پروتز بیشتر باشد؛ احتمال پارگی پروتز سینه وجود دارد.
علائم پارگی پروتز سینه
پارگی پروتز سینه ۴ علامت رایج دارد. البته پاره شدن پروتز سینه علائم نادری را هم ممکن است داشته باشد که به آن‌ها نیز اشاره می‌شود.
کاهش اندازه سینه (در اثر پاره شدن پروتز نوع سالین)
اگر پروتز سینه سالین پاره شود؛ فرد فوراً متوجه آن خواهد شد. در این صورت نمک از پوسته خارجی الاستومر سیلیکونی پروتز نشت می‌کند. اگر پروتز سینه نوع سالین پاره شود، خیلی سریع و در عرض یک یا دو روز، تمام محتویات پروتز تخلیه می‌شود و به این ترتیب سینه کاهش سایز قابل توجهی را نشان‌خواهد داد. محلول نمکی که پروتز سالین نشت می‌شود توسط بدن جذب شده و خطری برای سلامتی ایجاد نمی‌کند.
تغییر شکل سینه (در اثر پارگی پروتز سیلیکونی)
در اثر پارگی پروتز سینه سیلیکونی، اندازه سینه تغییر نمی‌کند. زیرا ماده‌ای که داخل پروتز سیلیکونی قرار دارد، یک ژل سفت و ضخیم است. با این حال ممکن است برخی افراد متوجه تغییر جزئی در شکل سینه خود شوند؛ اما بعضی دیگر اصلاً متوجه بروز این اتفاق نمی‌شوند. به همین دلیل است که به پارگی پروتزهای سیلیکونی، پارگی خاموش می‌گویند. با گذشت زمان، سیلیکونی که از پروتز خارج شده، ممکن است یک پاسخ التهابی در بدن ایجاد کند و در نتیجه یک بافت زخم اطراف پروتز ایجاد می‌شود که در نهایت موجب سفت شدن سینه می‌گردد. انجام ام آر آی تنها راه تشخیص پارگی پروتز سیلیکونی است و پزشک با معاینه نمی‌تواند پاره شدن آن را تشخیص دهد.
درد و حساسیت سینه
صرف نظر از نوع پروتز سینه ای که دارید، پارگی پروتز احتمالاً باعث ایجاد حساسیت و کمی درد در سینه شما می‌شود. اگر پروتز نوع سالین پاره شود، درد ناشی از از دست رفتن شکل سینه و در نتیجه افتادگی سینه خواهد‌بود. پزشکان به افرادی که دچار پارگی پروتز سالین شده‌اند؛ توصیه می‌کنند که برای کنترل درد از دارو‌هایی مثل آسپرین و ایبوپروفن استفاده نکنند، چون این دارو‌ها خون را رقیق کرده و فرآیند تعویض پروتز سینه را دو تا سه هفته به تعویق می‌اندازد.
ایجاد توده یا موج در سطح سینه
پارگی پروتزهای سالین می‌تواند باعث ایجاد توده یا امواجی در سطح سینه شود. این موج‌ها در واقع بخش‌هایی از پروتز هستند که ورم کرده و روی هم چین خورده‌اند.
در زنانی که دچار پارگی پروتز سینه سیلیکونی می‌شوند؛ توده‌ها ممکن است در داخل و اطراف سینه و نیز در زیر بغل هم دیده شوند. اما از آنجایی که پارگی پروتز سیلیکونی و نشت سیلیکون به کندی صورت می‌گیرد؛ این توده‌ها نیز به تدریج ظاهر خواهند شد.
سایرعلائم پارگی پروتز سینه
• سوزن سوزن شدن، تورم، سوزش، بی‌حسی یا سفت شدن سینه
• کوچک شدن اندازه سینه و پروتز
• متورم شدن پروتز سینه ( در اثر نشت مواد از آن)
انواع پارگی پروتز سینه
پس از کاشت پروتز سینه سالین یا سیلیکونی، یک کپسول فیبری یا بافت زخم مانند در اطراف پروتز ایجاد می‌شود. پارگی پروتز ممکن است داخل کپسولی (۸۵ درصد) یا خارج کپسولی (۱۵ درصد) باشد.
پارگی داخل کپسولی
پارگی داخل کپسول زمانی اتفاق می‌افتد که پوسته پروتز پاره شود؛ اما کپسول فیبری تشکیل شده توسط پستان آسیبی نبیند. در این حالت سیلیکون نمی‌تواند به راحتی آزاد شود. اگر پارگی پروتز از این نوع باشد؛ تشخیصش توسط معاینه یا ماموگرافی دشوار خواهد بود. پارگی داخل کپسولی معمولاً در ام آر آی به خوبی مشخص می‌شود.
پارگی خارج کپسولی
پارگی خارج کپسولی می‌تواند منجر به تغییر شکل پروتز شود؛ در این صورت احتمال دارد که بتوان آن را از طریق معاینه و ماموگرافی تشخیص داد. پارگی خارج کپسولی، پارگی داخل کپسولی را هم در بر می‌گیرد.
پارگی انواع مختلف پروتز سینه
اگرچه هر دو نوع پروتز سالین و سیلیکونی ممکن است پاره شوند؛ اما روش درمانی برای پارگی هر نوع، متفاوت است:
پارگی پروتز سالین
تشخیص پارگی پروتز سالین بسیار ساده‌تر است؛ چون پس از پارگی، محلول نمک به سرعت تخلیه شده در نتیجه ظاهر سینه به طرز قابل توجهی تغییر می‌کند. در این حالت سینه ناگهان کوچک شده و خالی به نظر می‌رسد و حتی ممکن است به دلیل کاهش حجم سریع چروک بشود در بعضی افراد، علائمی مانند درد، تغییر در حس نوک سینه یا حساسیت پوستی هم ممکن است به وجود بیاید. حتی ممکن است برخی افراد علائم انقباض کپسولی را هم نشان دهند. از آنجایی که محلول نمکی موجود در پروتز سالین، طبیعی و استریل است؛ بدن بخش قابل توجه آن را جذب می‌کند، در نتیجه خطری برای سلامتی فرد ایجاد نمی‌شود.
اما این بدان معنا نیست که به اقدامات پزشکی فوری نیاز نباشد. و جراحان پلاستیک به تمام افرادی که فکر می‌کنند دچار پارگی پروتز سینه شده‌اند؛ توصیه می‌کنند که سریعاً برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنند. اقداماتی که به طور معمول پس از پارگی پروتز سینه انجام می‌شود؛ شامل خارج کردن پروتز آسیب دیده و جایگزینی آن می‌شود. اگر عمل تعویض کمی بعد از پارگی پروتز انجام شود؛ احتمال تشکیل بافت زخم در اطراف پروتز پاره شده کمتر می‌شود.
پارگی پروتز سیلیکونی
متأسفانه تشخیص پارگی پروتزهای سیلیکونی سخت‌تر است؛ زیرا مواد سیلیکونی، پس از پاره شدن این نوع پروتز به سرعت نشت نمی‌کنند. در این صورت، سیلیکون در بافت سینه نفوذ کرده و در بدن باقی می‌ماند. همچنین ممکن است به غدد لنفاوی هم سرایت کند. برخی زنان علائمی مانند درد و حساسیت در سینه یا تغییر شکل سینه را تجربه می‌کنند؛ اما برای تشخیص نهایی پارگی پروتز سیلیکونی حتماً به ام‌آر‌آی نیاز است.
اگر فرد هیچگونه علائمی را مشاهده نکند؛ تشخیص پارگی پروتز سیلیکونی برای پزشک بسیار دشوارتر خواهد بود. به همین دلیل جراحان پلاستیک به افرادی که پروتز سینه سیلیکونی دارند، توصیه می‌کنند که، سه سال بعد از کاشت پروتز و بعد از آن هر دو سال یکبار، ام‌آر‌آی انجام دهند.
اگر فردی دچار پارگی خاموش پروتز سینه شده باشد و هیچگونه درد و ناراحتی نداشته باشد؛ معمولاً می‌تواند بلافاصله پروتز را جایگزین کند. اما اگر فرد علائم فیزیکی را تجربه کند، پزشک ابتدا باید پروتز آسیب دیده را خارج کرده و بعد آن را با پروتز جدید جایگزین کند. برخی از بیماران ترجیح می‌دهند که هر دو پروتز را خارج کنند بدون اینکه بخواهند آن‌ها را جایگزین کنند. اما اکثر افراد عمل برداشت پروتز سینه را همراه با عمل بالا کشیدن سینه یا جراحی ماستوپکسی، انجام می‌دهند تا ظاهر زیبا‌تری به سینه‌های خود ببخشند.
تشخیص پارگی پروتز سینه
روش های مختلفی برای تشخیص پارگی پروتز سینه وجود دارند. تشخیص پارگی پروتز سینه معمولاً با روش‌های تصویربرداری، انجام می‌شود. که عبارتند از:
ماموگرافی
تشخیص پارگی پروتز (به ویژه پارگی پروتز سیلیکونی) در ماموگرافی دشوار است و تشخیص پارگی پروتز داخل کپسولی در ماموگرافی تقریباً غیرممکن است.
سونوگرافی
سونوگرافی ممکن است ظاهر طوفان برفی ناشی از پارگی خارج کپسولی یا ظاهر پلکانی ناشی از پارگی داخل کپسولی (پروتز طبیعی معمولاً باید آنکوئیک باشد) را نشان دهد. به طور کلی سونوگرافی در این مورد عملکرد ضعیفی داشته و میزان حساسیت آن بین ۵۹ تا ۸۵ درصد و نیز میزان تشخیص آن بین ۵۵ تا ۷۹ درصد است.
ام آر آی سینه
این روش، دقیق‌ترین راه برای تشخیص پارگی پروتز سینه است. اگر ام‌آر‌آی صرفاً برای تشخیص پارگی پروتز سینه انجام شود؛ ممکن است نیازی به ام‌آر‌آی دارای کنتراست نباشد.
اگر پارگی از نوع داخل کپسولی باشد؛ محتویات پروتز توسط بافت فیبری تولید شده توسط سینه محصور می‌شوند؛ اما پارگی دیواره پروتز مشخص است. اگر پارگی پروتز کم باشد؛ به صورت یک خط موازی با کپسول پروتز دیده می‌شود که به آن علامت خط زیر کپسولی می‌گویند. هنگامی که پارگی پروتز زیاد و شدید باشد؛ به صورت مجموعه‌ای از خطوط مواج دیده می‌شود که در این صورت به آن علامت زبانه‌ای یا لینگوئین می‌گویند. علامت سوراخ کلید، علامت طناب دار یا علامت قطره اشک که در دو طرف برآمدگی پروتز سیلیکونی ایجاد می‌شوند هم نشانه پارگی پروتز سینه هستند.
با استفاده از تصویربرداری چند سطحی یا MRI می‌توان چین‌های موجود روی پروتز را از خطوط مربوط به پارگی تشخیص داد.
در پارگی‌های شدید خارج کپسولی، سیلیکون به صورت آزاد در بافت سینه و در خارج از کپسول دیده می‌شود. حتی ممکن است این سیلیکون‌ها تا بافت زیربغل هم سرایت کرده باشند.
ام آر آی بدون کنتراست نیز ممکن است با استفاده از توالی سیلیکون یا آب بتواند پروتزهای سیلیکونی را از پروتزهای سالین تشخیص دهد. در اثر پارگی پروتزهای دابل لومن که مخلوطی از نمک و سیلیکون هستند، نشانه‌ای تحت عنوان علامت روغن سالاد دیده می‌شود. البته این علامت فقط مختص به این حالت خاص نیست.
خطرات پارگی پروتز سینه
یکی از متداول‌ترین سؤالاتی که پرسیده می شود؛ این است که، پارگی پروتز سینه تا چه حد جدی و خطرناک است؟ پارگی پروتز سینه پیامد‌های مهمی به دنبال دارد که باید جدی گرفته شود، چون ممکن است بر سلامتی و ایمنی فرد اثر بگذارد. در اثر پارگی پروتز سینه، چه از نوع داخل کپسولی و چه از نوع خارج کپسولی، سطح آنتی بادی افزایش نمی‌یابد. این امر نشان می‌دهد که پروتز پاره شده خطر قابل تشخیصی برای سلامتی ایجاد نمی‌کند. تحقیقات گسترده‌ای در این زمینه انجام شده که همگی نشان می‌دهند؛ به جز علائمی مانند درد، حساسیت، تورم و علائم دیگر،هیچ خطر دیگری در اثر پارگی پروتز سینه برای فرد به وجود نمی‌آید.
درمان پارگی پروتز سینه
برای درمان پارگی پروتز سینه دو روش وجود دارد:
جایگزینی پروتز سینه
جایگزینی پروتز سینه به بیمارانی توصیه می‌شود که در اثر پارگی پروتز دچار علائم ناراحت کننده‌ای شده‌اند. با وجود اینکه پارگی پروتز سینه نیاز به درمان فوری ندارد، اما معمولاً بیماران ترجیح می‌دهند که هر چه سریع‌تر برای درمان علائم و بازیابی شکل سینه خود اقدام کنند.
روش جراحی جایگزینی پروتز سینه پاره شده، دقیقاً مشابه جراحی کاشت پروتز سینه است. تعویض سریع پروتز پاره شده بسیار مهم است، چون به مرور اطراف پروتز سینه دچار انقباض می‌شود. جایگزینی پروتز سینه یک جراحی سرپایی است و تحت بی‌هوشی عمومی انجام می‌شود و حدوداً یک ساعت به طول می‌انجامد. پروتز جدید معمولاً از طریق همان برش اصلی در محل مورد نظر قرار داده می‌شود. پس از پارگی پروتز سینه باید برای تعیین بهترین روش درمانی به یک جراح مراجعه کنید.
برداشتن پروتز سینه
برداشتن پروتز یا کپسولکتومی کامل معمولاً برای بیمارانی که دچار پارگی پروتز سینه شده‌اند لازم است. در این روش پروتز به همراه کپسول پروتز از سینه خارج می‌شود.
صبر کردن
اگر فرد هیچگونه علائمی را تجربه نکند؛ ممکن است پزشک توصیه کند که فرد دست نگه‌داشته و منتظر بماند. در این صورت فرد باید به طور منظم از طریق سونوگرافی و دیگر روش‌ها وضعیت سینه خود را بررسی کند. در این روش اضطراری برای برداشتن پروتز سینه وجود ندارد و بیمار هر وقت که بخواهد می‌تواند پروتز آسیب دیده را با جراحی خارج کند.
سؤالات متداول
اگر پروتز سینه پاره شود چه اتفاقی می‌افتد؟
پاره شدن پروتز سینه سیلیکونی، می‌تواند باعث درد سینه یا تغییر شکل سینه شود. اما پارگی پروتز سینه سیلیکونی باعث ابتلا به سرطان، مشکلات باروری یا بیماری‌های بافت پیوندی مثل آرتریت روماتوئید نمی‌شود.
آیا پارگی پروتز سینه یک عارضه اورژانسی است؟
پارگی پروتز سینه یک عارضه اورژانسی نیست؛ اما انجام یک جراحی جایگزینی در آینده نزدیک برای جلوگیری از افتادگی سینه‌ها و تشکیل بافت زخم یا انقباض کپسولی، لازم است.
آیا پارگی پروتز سینه می‌تواند باعث ایجاد بیماری شود؟
سیلیکون موجود در پروتز حاوی یکسری مواد سرطان‌زا و سمی است که می‌تواند به بدن آسیب بزند. به طور مثال پارگی پروتز سینه می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های مربوط به بافت پیوندی، التهاب و بروز علائم مربوط به پارگی پروتز شود. زنان علائم مختلفی مثل مشکلات سینوسی، آلرژی و سرگیجه را تجربه می‌کنند که این علائم می‌تواند مربوط به نشت سیلیکون در بدن باشد.
آیا باید پروتز پاره شده را بردارید؟
پوسته خالی پروتز سینه نوع سالین باید از بدن خارج شود. پروتز سیلیکونی که دچار پارگی داخل کپسولی یا خارج کپسولی شده باید حتماً از بدن خارج شود؛ چون احتمال تعامل سیلیکون با بافت‌های اطراف و نیز انتشار سیلیکون به غدد لنفاوی وجود دارد.
اگر پروتز سینه را عوض نکنید چه اتفاقی می‌افتد؟
پروتز‌ها ممکن است پاره شده و مواد داخل آن‌ها به بیرون نشت کنند و پروتزهای نوع سالین ممکن است به طور کامل تخلیه شوند. همچنین انقباض کپسولی هم ممکن است رخ دهد. این عارضه شامل انقباض بافت زخمی می شود که بدن به طور طبیعی در اطراف وسیله پزشکی ایجاد کرده است. این امر می‌تواند منجر به سفت شدن و تغییر شکل سینه شود که این حالت ممکن است قابل مشاهده باشد یا اینکه فقط احساس شود.
آیا برداشتن پروتز سینه دردناک است؟
معمولاً پزشکان از شما درخواست می‌کنند که در طول مدت بهبودی از بانداژ استفاده کنید. درد بعد از برداشتن پروتز سینه معمولاً کم است. احتمالاً افراد می‌توانند بلافاصه بعد از عمل به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند. چون این عمل به اندازه عمل کاشت پروتز سینه تهاجمی نیست.
پروتز پاره شده در MRI چگونه دیده می‌شود؟
اگر پارگی پروتز بدون فروپاشی کپسول باشد می‌تواند ظاهری مانند خطوط مغناطیسی یا نشت ژل را نشان دهد. MRI معمولاً چین‌های شعاعی یا تاخوردگی‌های معمولی پوسته پروتز را نشان می‌دهد که تا حاشیه پروتز گسترش می‌یابد.
پروتز سینه سالین، بعد از پارگی تا چه مدت در بدن می‌ماند؟
از آنجایی که پروتز سینه سالین از آب نمک پر شده، در صورت پاره شدن، مواد نشت شده از آن توسط بدن جذب شده و از طریق ادرار دفع می‌شود. اگر سوراخ بزرگی در پروتز سالین ایجاد شده باشد، تخلیه کامل آن ممکن است یک یا دو روز طول بکشد و اگر سوراخ کوچکی در پروتز ایجاد شده باشد و فقط مقداری نشتی داشته باشد، ممکن است تخلیه کامل آن چند هفته تا چند ماه طول بکشد.
