سینههای زن، اندامهای ظریف و در عین حال پیچیدهای هستند که ممکن است با کوچکترین محرک و مشکلی، تحت تأثیر قرار گیرند. سینه یک زن، اغلب به عنوان شاخصی برای سلامتی او، در نظر گرفته میشود، زیرا بسیاری از بیماریها و عارضهها، علائم خود را در سینهها نشان میدهند.
به همین دلیل، سینههای شما ممکن است حالاتی غیرطبیعی، حساس، سفت، سنگین، دردناک یا بسیاری از احساسات دیگر را پیدا کند؛ و هر کدام از این حالات میتواند نشان دهنده وجود مشکلی در سینه شما باشد.
درد و سفت شدن سینه، تقریباً دو سوم زنان را در طول سالهای باروری آنها، درگیر مینماید و یکی از شایع ترین مشکلات زنان بین، ۱۵ تا ۴۰ ساله است. درد و سفت شدن سینه معمولاً یکی از علائم سرطان سینه نیست؛ اما اگر فردی این احساسات را در کنار سایر تغییرات پستان، مانند وجود توده یا ترشح از سینه، داشته باشد، باید با پزشک مشورت کند.
علتهای درد و سفت شدن سینه
دلایل زیادی وجود دارند که میتوانند علت دردناک شدن و سنگینی سینههای شما باشند، در اینجا رایج ترین آنها را، که ممکن است برای شما مشکل ساز باشند، ذکر میکنیم:
تغییرات هورمونی
سینههای حساس، سنگین، سفت، یا سینههای متورم، معمولاً مرتبط با تغییرات هورمونی قبل از پریود، هستند. این نوع درد سینه، معمولاً باعث حساسیت در هر دو سینه میشود و ممکن است تا زیر بغل نیز گسترش یابد.
درد و سفت شدن سینه، همچنین میتواند به دلیل تغییرات هورمونی دیگر مانند تغییراتی که در دوران بارداری، شیردهی یا در مرحله اول یائسگی رخ میدهد، ایجاد شود.
تغییرات فیبروکیستیک سینه
تغییرات فیبروکیستیک سینه، علائمی بی ضرر اما بسیار ناراحت کنندهای هستند که باعث میشوند، به دلیل نوسانات هورمونی، در سینهها، احساس برآمدگی یا داشتن بافت متفاوتی بهوجود بیاید. بیماری فیبروکیستیک پستان، نوعی بیماری غیر سرطانی پستان است.
هنگامی که سینههای خانمها متورم میگردند و پر از مایع میشوند، احساس سنگینی بیشتری نسبت به حالت معمولی آنها، پیدا میکنند. این تغییرات میتواند در یک یا هر دو سینه، اتفاق بیفتند. این عوارض ممکن است هر ماه، در زمان خاصی از چرخه قاعدگی رخ دهند؛ و یا اینکه، از هیچ الگوی قابل تشخیصی پیروی نکنند. در برخی موارد، ممکن است که این علائم، دائمی باشند. سینههای شما علاوه بر احساس سنگینی ممکن است که دردناک نیز باشند.
ورم پستان
ماستیت، اصطلاحی برای التهاب یا تورم در سینهها است. معمولاً علت این عارضه، عفونت است. اگرچه این عارضه، اغلب در زنانی که شیر میدهند، مشاهده میشود؛ اما میتواند در زنان دیگر نیز، رخ دهد. ورم پستان ممکن است که باعث التهاب شود و منجر به تورم، احساس سنگینی و سفت شدن در سینه آسیب دیده، گردد. این التهاب، در بسیاری از موارد با احساس درد همراه است.
داروها
برخی از داروها میتوانند باعث ایجاد درد و سفت شدن سینه شوند. این داروها عبارتند از:
- داروهای دیژیتالیس، مانند دیگوکسین (Digox)، که نارسایی احتقانی قلب و ریتم غیر طبیعی قلب را درمان میکند.
- کلرپرومازین (Thorazine)، که دارویی برای رفع اختلالات سلامت روان است.
- برخی از دیورتیکهای نگهدارنده پتاسیم، مانند اپلرنون (Inspra) یا اسپیرونولاکتون (Aldactone)
- اکسی متولون (Anadrol)، که کمبود گلبولهای قرمز خون را درمان میکند.
- متیل دوپا (آلدومت)، که یک دارو برای درمان فشار خون بالا است.
علاوه بر این، داروهای هورمونی به روشهای مختلفی برای تنظیم سطح هورمونهای شما، عمل میکنند. نوسانات در سطوح استروژن یا پروژسترون، میتواند باعث حبس شدن مایع در سینهها شود و منجر به احساس سنگینی در سینهها گردد.
سرطان سینه
سرطان سینه، زمانی اتفاق میافتد که سلولهای سینه جهش مییابند و شروع به رشد غیرقابل کنترل مینمایند. احساس درد در پستان، معمولاً به دلیل سرطان نیست، اما میتواند یک علت احتمالی باشد.
مطالعات نشان داده است که سفت شدن بافت سینه میتواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.
مهم است که، برای جلوگیری از هر گونه عارضه احتمالی، توسط پزشک معاینه شوید و در صورت وجود سرطان، درمان اولیه را شروع کنید.
جای زخم
هم جراحی و هم پرتودرمانی، برای سرطان سینه، میتوانند باعث ایجاد جای زخم شوند. جای زخم، میتواند منجر به موارد زیر شود:
- بی حسی یا درد (اگر جای زخم در اطراف اعصاب ایجاد شده باشد)
- افزایش سفتی یا ظاهر گردتر سینه
- اگر جای زخم در اطراف محل بخیههای جراحی ایجاد شود، یک توده تشکیل میگردد.
سوتین
سوتینها، اگر خیلی سفت باشند یا دارای سیمهای زیرینی باشند که در پوست یا بافت سینه فرو بروند، میتوانند باعث درد و سفت شدن سینه شوند. اگر زنی دچار درد سینه دورهای باشد، ممکن است متوجه شود که در زمانهای خاصی از چرخه قاعدگی، سوتینهای معمولی او، خیلی کوچک یا ناراحتکننده احساس میشوند.
رگ به رگ شدن پشت، گردن یا شانه
درد و سفت شدن سینه ممکن است که از بیرون سینه، منشاء بگیرد نه از داخل آن. به عنوان مثال، رگ به رگ شدن یا آسیب وارده به عضلات پشت، گردن یا شانه ممکن است باعث دردی شود که فرد، آن را در سینهها، احساس میکند.
یک تحقیق در سال ۲۰۲۰ به این امر اشاره میکند که اختلالات ریشه اعصاب گردن، که گاهی آن را به عنوان یک عصب تحت فشار، میشناسند، میتواند باعث ایجاد درد و سفتی سینه شود. این اختلالات شامل، وارد شدن آسیب یا التهاب یک ریشه عصبی در گردن است.
کوستوکندریت
کوستوکندریت، التهاب غضروف دندهای است که دندهها را به استخوان سینه متصل میکند. این بیماری، میتواند باعث درد و حساسیت شدید در قفسه سینه شود و ممکن است شروع تدریجی یا ناگهانی داشته باشد.
درد دیواره قفسه سینه
عوامل بسیار زیادی میتوانند باعث بروز درد، در دیواره قفسه سینه شوند. این درد، گاهی اوقات اینطور احساس میشود که از داخل سینه میآید؛ حتی اگر اینطور نباشد. شدت این درد، ممکن است متفاوت باشد و میتواند از یک محل خاص تا یک ناحیه وسیع از پستان را درگیر کند.
کیست سینه
کیستهای سینه، کیسههای پر از مایع هستند. آنها غیر سرطانی، نسبتاً نرم و در زنان، در سنین قبل از یائسگی شایعتر هستند. بعضی از این کیستها علائمی ایجاد نمیکنند اما برخی دیگر، ممکن است باعث درد و ترشح از نوک سینه شوند.
علام همراه با درد و سفت شدن سینه
بسته به اینکه، با درد و سفت شدن سینه بهطور متناوب (دورهای) و یا غیرمتناوب، درگیر هستید، علائم شما متفاوت خواهد بود. زمانی که درد سینه متناوب دارید، ممکن است احساس سنگینی و سفت شدن همراه با درد، را در سینه خود داشته باشید و همچنین در سینههای خود احتمالاً این موارد را احساس خواهید کرد:
- حساسیت
- ورم
- سنگینی
- درد
شدت این درد، برای هر شخصی میتواند متفاوت باشد و برای بعضی ممکن است به زیر بغل و شانهها نیز سرایت کند. علائم درد و سفت شدن سینه نامنظم یا غیرمتناوب، کمی متفاوت است و به شرح زیر میباشد:
- درد، به یک ناحیه خاص در سینه شما محدود خواهد شد.
- درد شدیدتر و حادتر است.
- احساس سوزش و درد نافذ در آن ناحیه.
علائم درد غیرمتناوب سینه، ممکن است هر از چند گاهی ظاهر شوند و از بین بروند و یا برای مدت طولانیتری باقی بمانند.
چه زمانی باید برای درد و سفت شدن سینه به پزشک مراجعه کرد؟
با اینکه همیشه بهتر است، زمانی که احساس عجیبی در سینههای خود دارید به پزشک مراجعه کنید، در صورت احساس کردن یا داشتن هر یک از موارد زیر، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید؛ زیرا ممکن است نشان دهنده یک عارضه جدی باشد:
- اندازه یا شکل یک یا هر دو سینه تغییر کند.
- ترشح از نوک هر دو پستان وجود دارد.
- بثورات در اطراف نوک پستان وجود دارد.
- بر روی پوست سینهها، گودی وجود دارد.
- یک توده یا تورم، در یکی از زیر بغلهای خود احساس میکنید.
- دردی را در زیر بغل یا سینه خود احساس میکنید که، به چرخه قاعدگی شما مربوط نمیشود.
- متوجه تغییراتی در ظاهر نوک پستان خود شدهاید.
- متوجه ناحیهای از بافت ضخیم یا تودهای، در سینه خود شدهاید.
تشخیص درد و سفت شدن سینه
قبل از انجام معاینه پستان، پزشک از شما در مورد علائم، مدت زمانی که آنها را تجربه کردهاید و شدت احساس سنگینی و دفعات درد و سفت شدن سینه شما میپرسد. در طول معاینه پستان، سینههای شما را از نظر وجود تودههای احتمالی بررسی میکنند. آنها همچنین ممکن است از شما بخواهند که در طول معاینه، به جلو خم شوید تا ارزیابی کنند که آیا درد از پستان شما میآید یا از داخل قفسه سینه شما. پزشک شما همچنین ممکن است ماموگرافی یا سونوگرافی را تجویز کند، اما اینکه آیا به هر یک از این آزمایشهای تصویربرداری نیاز دارید یا نه به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- نوع خاص درد شما
- شدت احساس سنگینی
- یافتهها در معاینه پستان
- سن شما
- فاصله زمانی بین آخرین عمل تصویربرداری سینه شما.
درمان درد و سفت شدن سینه
در اکثر موارد، میتوان با مصرف مسکن های OTC (بدون نسخه) و استفاده از سوتینهای مناسب، درد سینه را برطرف کرد. درد و سفت شدن سینه بهطور متناوب، اغلب غیرقابل پیش بینی است، ممکن است به مرور زمان از بین برود و سپس به صورت دورهای عود کند.
بر خلاف موارد جدیتر، اگر درد و سفت شدن سینه متناوب تشخیص داده شود؛ میتواند برای بسیاری از بیماران یک آرامش خیال را به همراه بیاورد.
زنان مبتلا به درد پستان غیر چرخهای یا نامنظم، ممکن است برای درمان علت زمینهای، نیاز به درمان داشته باشند، به عنوان مثال، با ورم پستان عفونی، یک دوره آنتیبیوتیک برای بیمار تجویز میشود.
در مورد احساس سنگینی و سفت شدن بافت سینه، پزشک علت را ریشهیابی میکند و آن را درمان میکند. در بیشتر موارد نیازی به نگرانی نیست؛ زیرا ممکن است که بیماری شما خوش خیم باشد و درمان شما آسان و بی دردسر خواهد بود.
جلوگیری از درد و گرفتگی سینه
اگر درد و سفت شدن سینه شما، به صورت متناوب و دورهای است، احساس سنگینی در سینه شما جای نگرانی ندارد و در صورتی که به پزشک مراجعه کنید احتمال وجود یک بیماری جدی را رد میکند، در اینجا چند راه موثر برای کمک به مدیریت درد و سفت شدن سینه یا جلوگیری از بدتر شدن آن آورده شده است:
- یک رژیم غذایی کم چرب و پر فیبر را رعایت کنید. یک رژیم غذایی پرچرب، میتواند درد و سفت شدن سینه را بدتر کند، و شواهدی وجود دارند که در واقع میتواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد. علاوه بر این، ما از قبل میدانیم که درست غذا خوردن میتواند به شما کمک کند که احساس بهتری داشته و عمر طولانیتری داشته باشید.
- مصرف کافئین را محدود کنید. اگرچه قطعی نیست، اما برخی از مطالعات نشان دادهاند که زنان، با حذف کافئین یا کاهش میزان مصرف کافئین، درد سینه کمتری دارند.
- مصرف ویتامین B6 و ویتامین E را افزایش دهید. نشان داده شده است که هر دو ویتامین به کاهش درد سینه کمک میکنند. ویتامین E، همچنین از سینههای شما در برابر آسیب رادیکالهای آزاد، که میتواند سلولها را از بین ببرد محافظت میکند.
- روغن گل مغربی را امتحان کنید. این یک منبع عالی از اسیدهای چرب ضروری است و عدم تعادل اسیدهای چرب، با بروز درد و سفت شدن سینه، مرتبط است. در واقع، روغن گل مغربی، گاهی برای درمان اندومتریوز و سندرم پیش از قاعدگی (PMS) استفاده میشود.
- مطمئن شوید که سوتین شما کاملاٌ برایتان مناسب است. یکی از شایعترین علل درد غیرمتناوب سینه، سوتین نامناسب است. سوتین خود را در فروشگاه امتحان کنید و از یک فروشنده با تجربه کمک بگیرید. اطمینان حاصل کنید که سوتینی که انتخاب میکنید حمایت کننده و راحت باشد و اگر ورزش میکنید، یک سوتین ورزشی با کیفیت بپوشید.
- برای انجام ماموگرافی خود، هفته بعد از پریود برنامه ریزی کنید. قبل یا در طول قاعدگی، سینههای شما ممکن است حساستر باشند.
- مصرف سدیم (نمک) را محدود کنید. نمک، میتواند باعث حبس شدن مایعات شود که با درد و سفت شدن سینه مرتبط است.
جمع بندی علت درد و سفت شدن سینه
درد و سفت شدن سینه علتهای مختلفی دارند. هورمونها، بارداری، شیردهی، بیماریها، داروها، شرایط از راه دور و حتی لباسهای نامناسب همگی میتوانند باعث ایجاد درد، سفت شدن یا سنگین شدن سینههای فرد شوند.
در بسیاری از موارد، تغییر سبک زندگی، میتواند درد و سفت شدن سینه را کاهش دهد. در صورت بازگشت درد یا ایجاد اضطراب، فرد باید به پزشک مراجعه کند. یک معاینه فیزیکی سریع معمولاً میتواند به تشخیص علت و تعیین درمان مناسب کمک کند.
سوالات متداول در رابطه با درد و سفت شدن سینه
آیا درد و سفت شدن سینه طبیعی است؟
وقتی متوجه تغییراتی در سینه خود میشوید، طبیعی است که احساس نگرانی کنید. اما مطمئن باشید، تغییرات سینه، بخشی طبیعی از آناتومی زنانه است. اگر درد و سفتی سینه خود را احساس میکنید، احتمالاً جای نگرانی نیست، اما بهتر است که با پزشک خود مشورت کنید.
آیا استرس میتواند باعث درد و سفت شدن سینه شود؟
استرس و اضطراب نیز میتواند با درد و سفت شدن سینه مرتبط باشد. درد غیرمتناوب سینه، ممکن است مداوم باشد یا ممکن است بیاید و از بین برود. این درد، میتواند زنان را قبل و بعد از دوران یائسگی تحت تاثیر قرار دهد. درد میتواند در یک یا هر دو سینه باشد و میتواند کل سینه یا ناحیه خاصی را درگیر کند.
درد و سفت شدن سینه نشان دهنده چیست؟
اغلب اوقات، درد و سفت شدن سینه نشانه یک وضعیت غیر سرطانی (خوش خیم) پستان است و به ندرت نشان دهنده سرطان سینه است. درد سینه غیرقابل توضیح، که پس از یک یا دو سیکل قاعدگی از بین نرود، یا بعد از یائسگی ادامه یابد، یا درد سینه که به نظر میرسد به تغییرات هورمونی مربوط نمیشود، باید ارزیابی شود.
انواع درد و سفت شدن سینه کداماند؟
دو نوع اصلی درد و سفت شدن سینه وجود دارند: متناوب یا دورهای و غیرمتناوب. درد متناوب با چرخه قاعدگی شما میآید و میرود. این درد یا حساسیت سینه، همزمان در طول چرخه شما میباشد.
علت اصلی درد و سفت شدن سینه چیست؟
نوسانات هورمونی اولین دلیل درد و سفت شدن سینه زنان است. سینهها سه تا پنج روز، قبل از شروع قاعدگی، درد میکنند و پس از شروع آن دیگر درد نمیگیرند. این به دلیل افزایش استروژن و پروژسترون، درست قبل از پریود است.
آیا سرطان سینه، با درد شروع میشود؟
اگرچه بیشتر سرطانهای سینه باعث ایجاد درد در سینه یا نوک آن نمیشوند، اما برخی از آنها درد ایجاد میکنند. بیشتر اوقات، زنان درد سینه یا ناراحتی مربوط به چرخه قاعدگی خود را دارند. همچنین، برخی از بیماریهای غیر سرطانی سینه، مانند ورم پستان، ممکن است باعث درد ناگهانی سینه شوند.
آیا درد و سفتی سینه، جای نگرانی دارد؟
درد سینه شایع است و معمولاً خطرناک نیست. اکثر زنان در مقطعی از زندگی خود درد سینه را تجربه میکنند، اما تنها درمورد تعداد کمی از آنها، مشکل جدی مانند سرطان تشخیص داده میشود. اگر در مورد درد و سفتی سینه خود نگرانی دارید، در مورد علائم خود با پزشک، مشورت کنید.