اگر ساعت‌ها در باشگاه به امید کاهش وزن ورزش می‌کنید، احتمالاً می‌دانید که شل شدن و افتادگی پوست یکی از عوارض جانبی بسیار شایع کاهش وزن است. شل شدن و افتادگی پوست صورت و بدن مشکلی است که غالباً پس از، از بین رفتن چربی بروز می‌کند. تحلیل رفتن یا کاهش کلاژن و الاستین موجود در لایه درم پوست یکی دیگر از دلایل افتادگی پوست است. هرچند هر کسی ممکن است با مشکل افتادگی پوست مواجه شود، احتمال بروز یافتن این مشکل به موازات بالا رفتن سن افزایش می‌یابد. همچنین افرادی که وزن بسیار زیادی کم می‌کنند، بیشتر مستعد شلی و افتادگی پوست هستند. ابتلا به بعضی عارضه‌ها و بیماری‌ها نیز می‌تواند علت شل شدن و افتادگی پوست باشد. گاهی اوقات جراحی تنها راه برای رفع شلی و افتادگی پوست است. البته لازم به ذکر است که این نوع عمل‌های جراحی فقط باید توسط پزشک ماهر و مجرب انجام شود.
پوست کدام ناحیه‌های بدن شل و افتاده می‌شود؟
پوست محکم و جوان کشیده می‌شود و به سرعت و به راحتی به وضعیت اولیه برمی‌گردد. وقتی این قابلیت پوست از دست برود، شل شدن و افتادگی پوست شروع می‌شود. مشکل شل شدن پوست در هر ناحیه‌ای از بدن ممکن است پیش بیاید. ناحیه‌های زیر از جمله نقاطی هستند که شل شدن و افتادگی پوستشان شایع است:
- صورت (پلک، غبغب و چانه)؛
- گردن؛
- بازوها؛
- سینه‌ها؛
- شکم؛
- پشت بدن و کمر و
- ران.
دلایل افتادگی پوست
افتادگی پوست دلایل متعددی دارد که در این بخش برای‌تان توضیح داده می‌شود.
بالا رفتن سن
همان‌طور که پوست پیر می‌شود، میزان الاستین و کلاژنش نیز کمتر می‌شود ـ الاستین و کلاژن دو پروتئین مهمی هستند که در لایه درم پوست ساخته می‌شوند. الاستین همان‌طور که از نامش مشخص است، به پوست خاصیت الاستیسیته یا کشسانی می‌دهد. الاستین این قابلیت را برای پوست محکم ایجاد می‌کند که پس از کشیده شدن بتواند به وضعیت اولیه برگردد. کلاژن توسط فیبروبلاست‌ها تولید می‌شود. محکم بودن و کشیدگی پوست نتیجه وجود کلاژن است. کلاژن از فیبرهایی درهم‌تنیده تشکیل می‌شود که به حفظ ساختار و محکم بودن پوست کمک می‌کند. تولید کلاژن و الاستین همگام با بالا رفتن سن کمتر می‌شود. به‌علاوه عامل‌های خارجی زیر به مرور زمان موجب کاهش این دو پروتئین مهم می‌شوند:
- تماس با اشعه ماوراءبنفش؛
- آلاینده‌های محیطی مانند دود سیگار و
- عامل‌های خاص سبک زندگی مانند تغذیه نامناسب و زیاده‌روی در مصرف مشروبات الکلی.
تماس بیش از حد با نور خورشید و مراقبت نکردن از پوست یا سلامتی، فرایند پیر شدن پوست را تسریع می‌کند؛ در نتیجه ممکن است شل شدن و افتادگی پوست و چین و چروک‌ها در سنین پایین‌تر شروع به خودنمایی کند.
کاهش وزن
اضافه وزن داشتن در مدت طولانی به فیبرهای کلاژن و الاستین پوست آسیب می‌زند. درنتیجه برگشت سریع پوست به وضعیت اولیه پس از لاغر شدن سخت‌تر می‌شود. اگر لاغری شدید ـ 45 کیلوگرم یا بیشتر ـ داشته باشید، باید منتظر افتادگی شدید پوست باشید.
افتادگی پوست در لاغری‌های سریع مانند لاغری با جراحی چاقی محتمل‌تر است. درمان‌های چاقی گاهی باعث افتادگی شدید و زیاد پوست می‌شود، به حدی که پوست شل از بدن آویزان می‌شود. ازآن‌جا که پوست جوان‌تر سریع‌تر به جای خود برمی‌گردد، سن در زمان لاغری نقش مهمی در میزان شلی و افتادگی پوست پس از کاهش وزن دارد.
بارداری
شل شدن و افتادگی پوست یکی از عوارض شایع بارداری است. بارداری‌های چندقلویی بیشتر باعث افتادگی پوست دور شکم می‌شود. سن مادر در زمان بارداری نیز بر شدت افتادگی پوست اثر می‌گذارد.
بیماری
ابتلا به چند بیماری با افتادگی پوست همراه است؛ یکی از این بیماری‌ها زیرگونه بسیار نادری از لنفوم پوستی سلول ـ T، موسوم به پوست شل گرانولوماتوز است. بیماران مبتلا به این عارضه با شل شدن بسیار تدریجی پوست آرنج و زانو مواجه می‌شوند. شل شدن پوستِ ناشی از ابتلا به این بیماری معمولاً واکنش مناسبی به درمان نشان نمی‌دهد.
سندرم اهلر ـ دانلوس
سندرم اهلر ـ دانلوس (EDS) عارضه دیگری است که باعث افتادگی پوست می‌شود؛ این بیماری یک اختلال ارثی و نادر بافت‌های پیوندی است. بیماران مبتلا به سندرم اهلر ـ دانلوس دچار نقصی در تولید کلاژن هستند که به افتادگی و خمیری شدن پوست منجر می‌شود و غالباً در ناحیه صورت مشاهده می‌شود.
متقاضیان درمان افتادگی پوست
افراد بسیاری می‌توانند درمان‌های افتادگی پوست را در کمال ایمنی انجام بدهند. شرایط زیر احتمال دستیابی به بهترین نتیجه ممکن از درمان‌های افتادگی پوست را افزایش می‌دهد:
- قرار داشتن در محدوده وزن سالم و ثابت نگه داشتن وزن؛
- داشتن تغذیه سالم؛
- ترک سیگار یا دخانیات؛
- کاهش مصرف مشروبات الکلی؛
- محافظت از پوست در برابر نور خورشید و برنزه نشدن در فضای باز و
- کم بودن میزان افتادگی و شلی پوست.
درمان افتادگی پوست برای گروه‌های زیر مناسب نیست:
- بانوان باردار؛
- بیماران دچار عفونت پوستی یا
- بیمارانی که داروهای خاص مصرف می‌کنند.
روش‌های درمان افتادگی پوست
اگر از افتادگی پوست ناحیه‌های مختلف بدن ناراحت هستید، می‌توانید کارهایی را برای کاهش افتادگی پوست یا رفع این مشکل انجام بدهید. میزان افتادگی پوست از خفیف تا شدید متغیر است. هنگام انتخاب روش درمان مناسب به نکته‌های زیر توجه کنید:
- این‌که پوست کدام ناحیه از بدن شل و افتاده شده است؛
- میزان افتادگی پوست و
- احساس خودتان درباره این وضعیت.
عمل‌های جراحی که برای برداشتن پوست شل و افتاده انجام می‌شود، غالباً پس از جراحی‌های لاغری توصیه می‌شود. این عمل‌ها در اکثر موارد زیبایی است، در دسته عمل‌های پیکرتراشی قرار می‌گیرد و بنابراین تحت پوشش بیمه قرار ندارد. عمل‌های پیکرتراشی جای زخم یا اسکار آشکاری را روی ناحیه‌هایی مانند بالای بازو به جا می‌گذارد. همچنین دوران نقاهت این عمل‌ها طولانی است و از دو هفته تا یک ماه طول می‌کشد. می‌توان عمل را بر روی یک یا چند ناحیه از بدن انجام داد. در ادامه با گونه‌های مختلف جراحی پیکرتراشی آشنا می‌شوید.
ابدومینوپلاستی یا جراحی زیبایی شکم
جراحی زیبایی شکم یا ابدومینوپلاستی چهار مرحله اصلی دارد. ابتدا بیمار دارو دریافت می‌کند تا در طول عمل کاملاً راحت باشد ـ می‌توان عمل را تحت بیهوشی یا با تزریق درون‌وریدی آرام‌بخش انجام داد؛ پزشک بهترین روش بیهوشی یا بی‌حسی را پیشنهاد می‌دهد. برای انجام ابدومینوپلاستی کامل لازم است که برشی افقی در ناحیه بین خط موی شرمگاهی و ناف ایجاد شود. شکل و طول برش به میزان پوست اضافه بستگی دارد. جراح پوست شکم را بالا می‌کشد، سپس عضلات ضعیف‌شده شکم را که زیر پوست قرار دارد، ترمیم می‌کند.
برای برداشتن پوست اضافی بالای شکم لازم است برش دومی دور ناف ایجاد شود. جراح پوست بالای شکم را مانند پرده کرکره‌ای پایین می‌کشد، سپس پوست اضافی را می‌برد، پوست باقیمانده را بخیه می‌زند و حفره جدیدی را برای ناف ایجاد می‌کند. سوراخ ناف در سطح پوست ایجاد می‌شود و در وضعیت درست بخیه زده می‌شود. جراح زخم‌ها را با بخیه، چسب پوست، چسب پزشکی یا گیره می‌بندد. شکم پس از ابدومینوپلاستی صاف‌تر و سفت‌تر می‌شود و خطوط و انحناهای آن با وزن و نوع بدن متناسب‌تر می‌شود.
لیفت بازو
عمل لیفت بازو چهار مرحله دارد. ابتدا بیمار دارو دریافت می‌کند تا حین جراحی لیفت بازو کاملاً راحت باشد ـ می‌توان عمل را تحت بیهوشی یا با تزریق درون‌وریدی آرام‌بخش انجام داد؛ پزشک بهترین روش بیهوشی یا بی‌حسی را پیشنهاد می‌دهد. طول و الگوی برش در جراحی لیفت بازو به مقدار و محل پوست اضافی که باید برداشته شود و البته صلاحدید جراح پلاستیک بستگی دارد. جراح معمولاً برش‌ها را در سمت داخل بازو یا پشت بازو ایجاد می‌کند، محل ایجاد برش‌ها به ترجیح جراح بستگی دارد و ممکن است از زیربغل تا بالای آرنج امتداد داشته باشد.
جراح می‌تواند چربی اضافی را مستقیماً ببرد یا با انجام عمل لیپوساکشن تخلیه کند. برش‌ها بسته به شرایط خاص بیمار می‌تواند محدودتر هم باشد. سپس جراح بافت نگهدارنده زیرین را سفت می‌کند و با زدن بخیه‌های داخلی تغییرشکل می‌دهد. در نهایت جراح پوست را روی بازوی خوش‌فرم جدید می‌کشد و پوست را صاف می‌کند. زخم جراحی با نخ بخیه جذبی یا بخیه‌هایی بسته می‌شود که یک تا دو هفته پس از لیفت بازو کشیده می‌شود. صاف‌تر و محکم‌تر شدن پوست بازو تقریباً بلافاصله پس از جراحی قابل‌مشاهده است، البته احتمالاً مقداری ورم و کبودی وجود خواهد داشت.
لیفت صورت
لیفت صورت عملی سرپایی است که برای برداشتن پوست شل و اضافی صورت انجام می‌شود، همچنین جراح پوست باقیمانده را روی صورت می‌کشد تا پوست صاف‌تر و کشیده‌تر به نظر برسد. لیفت صورت می‌تواند کامل باشد، یعنی جراح برش بلندی را روی صورت، معمولاً در خط رویش موها ایجاد می‌کند که از خط ابرو شروع می‌شود و تا پایین صورت ادامه دارد. در جراحی مینی‌لیفت صورت از برش‌هایی کوچک‌تر استفاده می‌شود و عمل دوران نقاهت کوتاه‌تری دارد.
لیفت گردن
در اکثر عمل‌های لیفت گردن برشی در امتداد صورت و زیر چانه ایجاد می‌شود؛ سپس جراح موقعیت و شکل چربی و بافت‌های غبغب و گونه‌ها را تغییر می‌دهد. همچنین جراح پوست اضافی را می‌برد و عضله‌های زیر پوست را محکم می‌کند. لیفت گردن عموماً مؤثرترین درمان برای رفع غبغب است، البته دوران نقاهت این عمل طولانی است و احتمال بروز عوارض جانبی پس از لیفت گردن بالا است. از شایع‌ترین عوارض جانبی لیفت گردن می‌توان به عفونت و باقی ماندن جای زخم اشاره کرد. به‌علاوه لیفت گردن از دیگر روش‌ها همچون، درمان رفع غبغب بسیار گران‌تر است.
لیفت پایین‌تنه
جراحی لیفت پایین‌تنه چند ساعت طول می‌کشد. هرچند روش انجام جراحی تمام بیماران یکسان نیست، مراحل عمومی این جراحی به شرح زیر است:
- پرستار بیمار را در روز جراحی آماده می‌کند. جراح و متخصص بیهوشی نتایج آزمایش‌ها و پرونده پزشکی را برای آخرین بار قبل از عمل بررسی می‌کند؛
- سپس اقدامات مربوط به پیشگیری از لخته شدن خون مورد توجه ویژه قرار می‌گیرد؛ بدین‌منظور عامل ضدلخته شدن خون به بیمار داده می‌شود و دستگاه ضدآمبولی پایین پاها بسته می‌شود؛
- سپس جراح علامت‌هایی را روی پوستی می‌زند که قرار است بریده شود. سپس بیمار به اتاق عمل برده می‌شود و داروی بیهوشی دریافت می‌کند؛
- دستگاه‌های اندازه‌گیری علائم حیاتی به بیمار متصل می‌شود، بیمار در موقعیت مناسب برای جراحی قرار می‌گیرد و دریپ جراحی روی بیمار کشیده می‌شود. سپس جراح پوست اضافی را با دقت به گونه‌ای می‌برد که خونریزی به حداقل برسد؛
- بخش اعظم جراحی به بستن زخم در چند لایه مربوط می‌شود و از درون برای تخلیه مایع بافتی اضافی استفاده می‌شود. ممکن است جراح از منگنه جراحی استفاده کند. زخم پس از بسته شدن پانسمان می‌شود و
- بیمار پس از اتمام جراحی به بخش ریکاوری منتقل می‌شود. اگر جراحی گسترده باشد، بیمار شب عمل بستری می‌شود تا تحت نظر باشد و دردش کنترل شود.
لیفت بالاتنه
چگونگی انجام جراحی لیفت بالاتنه کاملاً به شرایط خاص بیمار بستگی دارد و پزشک طرح درمان را در جلسه مشاوره فردی خصوصی تهیه می‌کند. پزشکان چند تکنیک را برای دستیابی به نتایج دلخواه بیماران به کار می‌گیرند. این عمل حتماً با استفاده از بیهوشی عمومی انجام می‌شود. عمل‌های زیر همراه با جراحی‌های پیکرتراشی بزرگ‌تر بالاتنه یا در قالب بخشی از این عمل‌ها انجام می‌شود:
- لیفت سینه: جراحان معمولاً سه برش را برای لیفت سینه ایجاد می‌کنند؛ یک برش از لبه پایینی هاله پستان رو به پایین تا چین سینه، یک برش دور هاله پستان و برش دیگر زیر سینه زده می‌شود. سپس پزشک پوست اضافی را از درون این برش‌ها بیرون می‌کشد و نوک و هاله پستان را جابه‌جا می‌کند و در موقعیت بالاتری قرار می‌دهد.
- لیفت پشت بدن، پهلو و کمر: لیفت کمر برای برداشتن توده‌های لوله‌ای شکل چربی انجام می‌شود که در پهلوها انباشته شده است. جراح پلاستیک برش‌هایی را در دو طرف بخش میانی بدن یا نزدیک خط سینه‌بند زنان ایجاد می‌کند، سپس پوست اضافی را از این ناحیه بیرون می‌کشد و پوست باقیمانده را با بخیه و چسب پزشکی می‌بندد.
لیفت داخلی ران
ابتدا به بیمار دارو داده می‌شود تا حین جراحی راحت باشد. بنا به صلاحدید جراح می‌توان عمل را با تزریق وریدی داروی آرام‌بخش یا تحت بیهوشی عمومی انجام داد. جراح برش‌ها را پس از اثر کردن داروی بیهوشی یا بی‌حسی ایجاد می‌کند. الگوی برش‌ها به ناحیه یا ناحیه‌های تحت درمان، میزان اصلاح و ترجیح بیمار و جراح بستگی دارد ـ برای مثال برش‌های مربوط به لیفت بخش داخلی یا خارجی ران با هم متفاوت است. بخیه‌های عمقی درون بافت‌های زیرین زده می‌شود؛ این بخیه‌ها به شکل‌گیری و حفظ انحناهای شکل داده‌شده جدید کمک می‌کند. از بخیه، چسب پوست یا گیره برای بستن زخم‌های پوست استفاده می‌شود. سفت‌تر و خوش‌فرم‌تر شدن ران تقریباً بلافاصله پس از عمل مشخص می‌شود، هرچند ورم و کبودی در ابتدا نتیجه عمل را تا حدی می‌پوشاند. کل عمل دو ساعت طول می‌کشد. از آن‌جا که آمادگی قبل از عمل و ریکاوری بعد از عمل چند ساعت طول می‌کشد، کل فرایند عمل بخش اعظم روزتان را به خود اختصاص خواهد داد.
توصیه‌های مهم برای دوران نقاهت پس از جراحی پوست شل و افتاده
باید خانه‌تان را قبل از عمل برای یک دوره نقاهت ایمن آماده کنید. بدین‌منظور لازم است اقدامات زیر را انجام بدهید:
- هماهنگ کنید تا یکی از نزدیکان شما را به خانه برساند و در چند روز اول دوران نقاهت کمک‌حالتان باشد؛
- چون جراحی بر توانایی حرکتی‌تان اثر می‌گذارد، سعی کنید اقلام مورد نیاز، غذا و آب معدنی، البسه و داروهای لازم را تهیه کنید و در دسترس بگذارید؛
- هرچند در دوران بهبود نباید فعالیت‌های سنگین انجام بدهید، برای جلوگیری از لخته شدن خون باید تحرک داشته باشید و
- از همه مهم‌تر این که دستورات جراح، شامل روش مراقبت از زخم، مصرف دارو و تاریخ مراجعه‌های بعدی را به دقت رعایت کنید.
پیشگیری از افتادگی پوست
با رعایت توصیه‌های پیشگیرانه زیر می‌توانید افتادگی پوست چانه و گردن را کمتر کنید:
- برنامه غذایی سالم و سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و چربی‌های سالم داشته باشید؛
- آب فراوان بنوشید تا رطوبت مورد نیاز پوست را تأمین کنید و به دفع شدن سموم از بدن کمک کنید؛
- کرم سفت‌کننده باکیفیت و مؤثری به پوستتان بزنید که حاوی رتینوئیدها، ویتامین E و ویتامین C باشد؛
- ورزش کنید؛
- به اندازه کافی بخوابید؛
- استرستان را کم کنید؛
- سیگار را ترک کنید؛
- مشروبات الکلی کمتری مصرف کنید؛
- هر روز از ضدآفتاب استفاده کنید؛
- به صورتتان حالت‌هایی مانند اخم کردن ندهید و آدامس نجوید، چون این حرکات باعث افتادگی پوست می‌شود و
- به‌جای شکم، سعی کنید به پشت بخوابید.
هزینه‌های جراحی برای درمان افتادگی پوست
هزینه‌های جراحی رفع افتادگی پوست شامل موارد زیر می‌شود:
- هزینه بیهوشی؛
- هزینه‌های بیمارستان یا مرکز جراحی؛
- آزمایش‌های پزشکی؛
- گن یا لباس مخصوص پس از جراحی؛
- داروهای تجویزشده و
- حق‌الزحمه جراح: حق‌الزحمه جراح به تجربه ایشان، نوع عمل و موقعیت جغرافیایی کلینیک بستگی دارد.
جراح پلاستیک هزینه نهایی درمان را در جلسه مشاوره تعیین می‌کند. اکثر بیمه‌های درمانی هزینه‌های جراحی رفع افتادگی پوست یا عوارض آن را پوشش نمی‌دهند، البته بسیاری از جراحان پلاستیک هزینه درمان را به صورت قسطی نیز دریافت می‌کنند، حتماً در این‌باره سؤال کنید.
جمع‌بندی
افتادگی و شل شدن پوست بیماری نیست و برای هیچ کس مشکلی ایجاد نمی‌کند. بااین‌حال تحمل پوست شل و افتاده آزاردهنده است و یا باعث کاهش عزت نفس و اعتماد به نفس می‌شود. اگر پوست شل و افتاده واکنش مناسبی به درمان‌های خانگی نشان نداد، برای بهره‌مندی از درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید. درمان‌های خانگی برای رفع افتادگی پوست نتایجی جزئی تا متوسط ایجاد می‌کند. درمان‌های غیرجراحی مؤثری برای رفع افتادگی پوست وجود دارد، اما نتایج این درمان‌ها موقتی است. پس از جراحی برداشتن پوست شل و افتاده حتماً دستورات پزشک را درباره مدیریت مستمر وزن به دقت رعایت کنید.
پرسش‌های متداول
می‌توان افتادگی پوست را معکوس کرد؟
هرچند فرایند پیری را نمی‌توان معکوس کرد، با عمل‌هایی همچون لیفت صورت، لیفت گردن، لیفت ران، لیفت سینه، ابدومینوپلاستی، لیفت بازو و لیزرتراپی می‌توان افتادگی پوست را در حد چشمگیری کاهش داد.
با جراحی می‌توان افتادگی پوست را اصلاح کرد؟
جراحی لیفت بدن یکی از رایج‌ترین عمل‌هایی است که برای بهبود شکل بدن پس از جراحی لاغری انجام می‌شود. ضمناً اگر بتوانید وزنتان را ثابت نگه دارید، نتایج عمل ماندگار خواهد بود. جراح برشی را در امتداد شکم ایجاد می‌کند و پوست شل اضافی را برمی‌دارد.
دلایل شل شدن و افتادگی پوست صورت و بدن در 40 سالگی چیست؟
کلاژن پروتئینی ساختاری است که خاصیت کشسانی پوست را حفظ می‌کند و پوست را جوان نشان می‌دهد، مقدار کلاژن با عبور از مرز 30 سالگی رو به کاهش می‌گذارد. ده تا بیست درصد کلاژن و همچنین مقداری از چربی زیرپوستی تا 40 سالگی از دست رفته است، به همین دلیل افتادگی صورت در این سن مشاهده می‌شود.
جراحی کردن پوست شل و افتاده برای چه افرادی مناسب است؟
متقاضیان ایده‌آل برای جراحی برداشتن پوست اضافی به‌طور کلی باید از شرایط زیر برخوردار باشند:
- موفق شده باشند وزن هدف را پس از لاغری شدید به مدت حداقل 6 ماه ثابت نگه دارند؛
- به یک سبک زندگی سالم، شامل برنامه غذایی مفید و مغذی و ورزش، متعهد باشند تا وزنشان دوباره بالا نرود و
- سیگار نکشند یا انواع دیگری از دخانیات را مصرف نکنند.
آیا جراحی کردن پوست شل خطرناک است؟
در تمام عمل‌های جراحی احتمال سکته مغزی، لخته شدن خون، خونریزی و عفونت وجود دارد. به اتمام رساندن کاهش وزن پیش از جراحی احتمال بروز این خطرها را کاهش می‌دهد، بنابراین برنامه لاغری را با پزشک معالجتان هماهنگ کنید تا خطر بروز عوارض به حداقل برسد.
دوران نقاهت پس از جراحی کردن پوست شل چقدر است؟
دوران نقاهت در خانه معمولاً دو تا چهار هفته طول می‌کشد. همچنین ممکن است جراحی عوارضی مانند خونریزی و عفونت داشته باشد.
در جراحی برداشتن پوست چه اتفاقی می‌افتد؟
جراح زیبایی از راه برش‌ها وارد بدن می‌شود و عضله‌های کشیده‌شده شکم را محکم می‌کند، پوست شل و اضافی را از جلو و عقب بالاتنه برمی‌دارد و بافت‌های باقیمانده را بالا می‌کشد تا پایین‌تنه شکیل‌تر، سفت‌تر و خوش‌فرم‌تر شود.
